Vind een Allergiespecialist
Inhoud: Ga direct naar
. Hoe vaak komt allergie voor?
. Anafylaxie: een ernstige allergische reactie
Een allergische reactie ontstaat wanneer je afweersysteem een onschuldige stof als gevaar ziet en daartegen in actie komt. Allergische klachten variëren van mild tot heftig en komen wereldwijd bij miljoenen mensen voor. Om je te helpen allergie beter te begrijpen en goede keuzes te maken voor je gezondheid, zetten we de belangrijkste feiten en cijfers voor je op een rij.
1. Hoe vaak komt allergie voor?
Allergie komen vaker voor dan je misschien denkt. Hieronder zie je een aantal feiten op een rij:
- Allergie is de vierde meest voorkomende chronische aandoening.1
- 8% tot 10% van de wereldbevolking heeft minstens één allergie.2
- Volgens het CBS is het percentage mensen met een allergie in Nederland gestegen van 18% in 2014 naar 21% in 2023.52
- In 2050 zou 1 op de 2 mensen een allergie kunnen hebben.1
- De geschatte jaarlijkse kosten van allergie bedragen ongeveer 21,6 miljard euro.72
- Allergie is de meest voorkomende chronische aandoening in Europa, met zo’n 150 miljoen mensen die ermee leven.5
- Nederlandse kinderen hebben 25% kans op een allergie als één ouder allergisch is en 60% tot 80% als beide ouders allergisch zijn.3,51
- In de kindertijd hebben jongens vaker last van allergieën dan meisjes, maar dat verandert bij de puberteit.4,52
2. Soorten allergieën
Er zijn verschillende soorten allergieën. Hieronder zie je veelvoorkomende triggers van type I-allergieën (directe reacties): 65
- Huisstofmijt
- Pollen
- Huisdieren
- Schimmel
- Voedsel
- Insectengif
- Geneesmiddelen
- Latex
Deze allergenen kunnen directe klachten geven, zoals niezen, huiduitslag of ademhalingsproblemen. Hieronder lees je per allergie meer cijfers en feiten.
Luchtwegallergieën
Luchtwegallergieën, zoals allergische rinitis, komen vaak voor. Dit zeggen de cijfers over dit type allergie:
- Allergische rinitis komt sinds de jaren 90 vaker voor. Volgens onderzoek van het RIVM heeft tussen de 15% en 35% van de Nederlandse bevolking hier last van.56
- Ongeveer 1 op de 4 mensen in Nederland heeft allergische rinitis. Bij kinderen met astma komt dit zelfs voor bij 3 van de 4. De klachten beginnen vaak al op jonge leeftijd, vooral bij kinderen met aanleg voor allergieën.71
- Als je op jonge leeftijd allergische rinitis krijgt, is de kans volgens cijfers van het NHG groter dat de klachten later minder worden. Bij kinderen die de diagnose krijgen tussen 1 en 5 jaar, neemt bij 85% de ernst van de klachten af. Bij mensen die de klachten pas later ontwikkelen, is dat minder vaak het geval.53
- Meer dan de helft van de mensen met een luchtwegallergie is gevoelig voor meerdere stoffen. Ze kunnen dus op verschillende allergenen reageren.7
- De meest voorkomende klachten bij allergische rinitis zijn niezen (64% tot 84%) en jeukende, tranende ogen (63% tot 86%).8
Bovenstaande cijfers geven inzicht in hoe luchtwegallergieën zich ontwikkelen en welke klachten het meest voorkomen.
Huisstofmijtallergie
Huisstofmijtallergie komt vaak voor, vooral bij mensen met een allergie of astma. Wat zeggen de cijfers over huisstofmijtallergie?
- Ongeveer 5% tot 30% van de wereldbevolking reageert positief op huisstofmijt bij een huidpriktest, wat kan wijzen op een allergie.9
- Er zijn bij 68% van matrassamples uit Europese huizen huisstofmijtallergenen gevonden.71
Hooikoorts
Pollenallergie - beter bekend als hooikoorts - is wereldwijd één van de meest voorkomende allergieën. Dit blijkt uit de volgende cijfers en inzichten:
- Pollen zijn de grootste veroorzaker van type I-allergieën (snel optredende reacties) en dit komt vaker voor dan huisstofmijtallergie.10, 54
- Ongeveer 40% van de mensen in Europa is allergisch voor pollen.16
- Een allergie voor graspollen komt wereldwijd voor bij 30% van de kinderen en volwassenen.10
- De berk produceert het meest voorkomende stuifmeel in Europa. In bijna alle gebieden worden er twee keer zoveel berkenpollen als graspollen gemeten.10
- Berk is ook de belangrijkste veroorzaker van hooikoortsklachten. Ongeveer 6,8% tot 57,4% van de mensen in Europa is gevoelig voor de berk en tot 98,5% van hen ervaart ook klachten.17
- Ambrosia wordt een steeds groter probleem.55 Ongeveer 33 miljoen mensen in Europa zijn er gevoelig voor en dit aantal kan tegen 2060 verdubbelen.18
- Hooikoorts kan klachten veroorzaken bij het eten van verse groenten of fruit. Volgens een studie heeft 70% van de mensen met pollenallergie last van het oraal allergiesyndroom, vooral bij een allergie voor berkenpollen.17
De cijfers hierboven laten zien hoe vaak pollenallergie voorkomt en hoe breed de impact ervan is.
Naar buiten met de klarify-app
Onze gratis app helpt je beter omgaan met hooikoorts. Je houdt je klachten bij, krijgt inzicht in wat je klachten veroorzaakt en weet wat je te wachten staat wanneer er veel pollen in de lucht zijn.
Allergie voor schimmel
Schimmelallergie komt minder vaak voor dan een allergie voor pollen of huisstofmijt, maar kan grote invloed hebben op de luchtwegen. Enkele feiten over schimmelallergie op een rij:
- Er zijn meer dan 1 miljoen soorten schimmels, waarvan er ongeveer 80 in verband worden gebracht met luchtwegallergieën.29
- Naar schatting heeft 3% tot 10% van de wereldbevolking een schimmelallergie30. Bij mensen met astma kan dit oplopen tot wel 80%.31
- Alternaria alternata is een schimmel die vooral buiten groeit, bijvoorbeeld op planten, bladeren, aarde en rottend hout. De schimmel verspreidt sporen in de lucht, vooral bij warm en vochtig weer. Deze sporen kunnen astma en andere allergische klachten veroorzaken.19
- Ongeveer 1,5 miljoen huishoudens in Nederland (19% van de huishoudens) hebben last van vocht en schimmel. Dit verhoogt het risico op gezondheidsklachten zoals astma, luchtwegklachten en luchtweginfecties.79
- De latijnse naam voor schimmel is Fungi, het zijn levende micro-organismen. Ze kunnen meercellig of ééncellig zijn, in het laatste geval spreken we dan van gisten.
Een allergie voor schimmel wordt vaak onderschat, maar kan ernstige klachten geven, zeker bij mensen met astma.
Huisdierenallergie
Veel mensen zijn allergisch voor huisdieren, vooral in landen waar veel mensen een kat of hond hebben. Dit laten de cijfers zien:
- In welvarende landen is 10% tot 15% van de bevolking mogelijk allergisch voor huisdieren.10
- Kattenallergeen zijn, na huisstofmijt, de grootste bron van allergenen die je in kan ademen. In twee Amerikaanse onderzoeken werd kattenallergeen gevonden in 99% van de huizen die onderzocht werden.22
- Wetenschappers hebben 8 allergenen in katten gevonden, meer dan in honden of paarden.23
- Volgens onderzoek van vijf Nederlandse universiteiten is 3,8% tot 12,7% van de mensen in Nederland allergisch voor katten. Bij kinderen tussen 4 en 12 jaar ligt dit tussen 3,1% en 9,8%. Bij jongeren van 15 tot 17 jaar is het percentage hoger, tussen 11% en 36%.58
- 23% van de kattenallergenen die vastplakken aan oppervlakten zoals muren, vloeren en kleding worden onbedoeld meegenomen naar openbare ruimtes zoals scholen en ander publieke ruimtes die normaal als katvrij aangemerkt staan.73
- 25% van de kleine lichte stofdeeltjes van katten- en hondenallergeen blijft zeer lang in de lucht hangen.73
Huisdierenallergie komt veel voor en wordt vaak veroorzaakt door katten, ook bij mensen die zelf geen huisdieren hebben.
Insectengifallergie
De meeste mensen worden ooit wel eens gestoken door een bij of wesp. Voor sommigen leidt dit tot een zeer allergische reactie of zelfs een hartstilstand.59 Dit blijkt uit de cijfers:
- Bijna 95% van de mensen wordt minstens één keer in het leven gestoken door een bij of wesp. Imkers lopen het meeste risico.25,26
- Een insectengifallergie komt wereldwijd voor bij 1% tot 7% van de mensen.26
- Ongeveer 10% van de mensen krijgt na een steek te maken met hevige roodheid en zwelling. Dit wordt een grote lokale reactie genoemd.26
- Na zo’n grote lokale reactie bestaat de kans dat 5% tot 15% van de mensen bij een volgende steek een systemische of anafylactische reactie ervaart.27
- In Europa krijgt tot 7,5% van de mensen die zijn gestoken een anafylactische reactie.27 Volwassenen lopen drie keer zoveel risico als kinderen.37
Insectengifallergie kan gevaarlijk zijn, zeker als je een ernstige reactie krijgt zoals anafylaxie.
Voedselallergie
Voedselallergieën komen steeds vaker voor, vooral bij jonge kinderen. De volgende cijfers geven meer inzicht:
- Het aantal mensen met een voedselallergie in Europa is bijna drie keer zo hoog geworden: van 5,9% in 2000–2012 naar 14,9% in 2012–2021.68
- Voedselallergie komt vaak voor, hoe vaak verschilt per land. In Nederland heeft 2% tot 3% van de mensen een voedselallergie. In andere landen is dit percentage soms hoger, bijvoorbeeld in Polen, Zwitserland en Italië met 6%. En Canada zelfs 7,5% Dit hangt af van omgevingsfactoren, zoals het eten van bepaalde voedingsmiddelen.60,74
- Bijna 4% van de kinderen heeft volgens hun ouders een vastgestelde voedselallergie.68
- Koemelk is de meest voorkomende voedselallergie bij kinderen. Tot 7,5% van de baby’s krijgt hier last van in het eerste levensjaar.28 Zo’n 80% groeit eroverheen vóór ze de basisschoolleeftijd bereikt hebben.29
- Minder dan 20% van de kinderen met een pinda-allergie groeit daar overheen.30
- Meer dan 60% van de voedselallergieklachten bij volwassen komt mogelijk door een pollenallergie. Er is dan sprake van een kruisreactie, het zogenaamde oraal allergiesyndroom (OAS).31
Voedselallergie komt vaak al op jonge leeftijd voor en kan invloed hebben op het dagelijks leven, zowel bij kinderen als volwassenen.
Huidallergie
Huidallergie komt veel voor en kan veel invloed hebben op je dagelijks leven. Bekende vormen zijn eczeem en netelroos. Eczeem kan ontstaan door een erfelijke aanleg, zoals bij constitutioneel of atopisch eczeem, of door contact met een stof waarvoor je allergisch bent, zoals bij contacteczeem.
Dit blijkt uit de cijfers:
- In 2023 kregen bijna 155.000 mensen de diagnose constitutioneel eczeem.60
- Atopisch eczeem is wereldwijd de huidaandoening die het meeste invloed heeft op het dagelijks leven, zonder dat het dodelijk is. Van alle ziekten staat het op plek 21 qua impact.32
- In rijke landen heeft ongeveer 20% van de kinderen en 5% tot 8% van de volwassenen atopisch eczeem.32
- Contacteczeem kan ontstaan door een allergie, maar komt vaker door irritatie.32
- Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt te maken met contacteczeem. In 20% van de gevallen gaat het om een allergische reactie.33 Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen. Nikkel is een veelvoorkomende oorzaak.33
- Bij kinderen die getest worden op allergisch contacteczeem, test 27% tot 95% positief bij een plaktest.33
- Galbulten (urticaria) komen ook vaak voor. Ongeveer 25% van de mensen krijgt hier minstens een keer in zijn of haar leven mee te maken. In de acute vorm kan het met een allergie te maken hebben.34
Huidallergieën kunnen jeuk, irritatie en onzekerheid veroorzaken en vragen vaak om een goede diagnose en behandeling.
Andere allergieën
Niet alle allergieën worden veroorzaakt door pollen, huisstofmijt of voedsel. Sommige mensen reageren op latex of bepaalde medicijnen. Hieronder lees je meer over deze minder bekende vormen van allergie: latexallergie en geneesmiddelenallergie.
Latexallergie
Latexallergie werd in de jaren 80 een bekend probleem, vooral in de zorg. Dat kwam doordat zorgverleners toen vaak latexhandschoenen gebruikten. Tegenwoordig weten we beter wie risico loopt op deze allergie. Dit vermelden de cijfers over latexallergie:
- Ongeveer 9,7% van het zorgpersoneel heeft een latexallergie, tegenover 7,2% van gevoelige allergiepatiënten en 4,3% van de algemene bevolking.34
- Ongeveer 30% tot 50% van de mensen met een latexallergie heeft ook het latex-fruitsyndroom. Zij kunnen allergisch reageren op fruit zoals banaan, avocado, kiwi en kastanje.34
Latexallergie komt het meest voor bij mensen die vaak met latexproducten werken. De allergie kan samengaan met klachten bij het eten van bepaalde soorten fruit.
Allergie voor medicijnen
Een allergie voor medicijnen of geneesmiddelen kunnen ernstige bijwerkingen veroorzaken en zijn een belangrijke reden voor ziekenhuisbezoek. De cijfers laten het volgende zien:
- Medicijnallergie is verantwoordelijk voor 15% van alle bijwerkingen en treft meer dan 7% van de bevolking.19 Bij kinderen ligt dit lager, tot ongeveer 0,5%.62
- Geschat wordt dat 1% tot 2% van de ziekenhuisopnames te maken heeft met medicijn allergie. Ook 14% van de bezoeken aan de EHBO komt hierdoor.35
- Vrouwen hebben vaker last van een allergie voor medicijnen dan mannen. Het komt het meest voor bij jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd.69
- In Europa zijn NSAID’s (zoals ibuprofen) de op één na meest voorkomende oorzaak van allergische reacties op medicijnen, na opioïden. Ibuprofen geeft de meeste klachten binnen deze groep.35
- In de zorg geven vrouwen vaker aan dat ze een allergie voor medicijnen hebben dan mannen. In ziekenhuizen komt dit voor bij 11,4% van de vrouwen, ten opzichte van 7,2% van de mannen.62
Een allergie voor medicijnen kan onverwacht optreden en vraagt om een goede diagnose en behandeling.
3. Allergisch astma
Allergisch astma is een vorm van astma die wordt uitgelokt door allergenen zoals pollen, huisstofmijt of schimmel. De cijfers hieronder geven meer inzicht:
- Volgens cijfers van het RIVM waren er in 2023 in Nederland ongeveer 577.500 mensen met astma.63
- In Europa heeft meer dan 8% van de volwassenen en ruim 9% van de kinderen astma.70
- Allergisch astma begint vaak vóór het zesde levensjaar, maar het kan ook later ontstaan.36
- Mensen met allergische neusklachten (zoals bij hooikoorts) hebben tot 7 keer meer kans om astma te ontwikkelen.37
- Tot 81% van de kinderen met een luchtwegallergie heeft ook allergisch astma.38
- Van de mensen met zowel astma als een allergie is 40% tot 85% allergisch voor huisstofmijt.9 Katten en sommige soorten schimmels geven ook meer kans op klachten.10
Allergisch astma komt veel voor bij kinderen en volwassenen met andere allergieën.
4. Anafylaxie: een ernstige allergische reactie
Anafylaxie is een ernstige allergische reactie die snel optreedt en levensbedreigend kan zijn. De cijfers hieronder geven inzicht in hoe vaak het voorkomt en wat de risico’s zijn:
- Naar schatting krijgt tot 5% van de mensen in hun leven een keer te maken met anafylaxie.39
- Uit een Britse studie blijkt dat de kans op het doormaken van een nieuwe anafylactische reactie jaarlijks 1 op 12 is.50
- Deze reactie kan levensgevaarlijk zijn en is in sommige landen verantwoordelijk voor 0,26% van alle ziekenhuisopnames.40
- Voedsel is de meest voorkomende reden voor een ziekenhuisopname door anafylaxie, vooral bij kinderen.40 Bij mensen ouder dan 60 jaar gaat het vaker om een reactie op medicijnen.40
- Insectengif, bijvoorbeeld door een steek van een bij of wesp, is ook een belangrijke oorzaak. Tot 7% van de wereldbevolking krijgt hiermee te maken.26
- Ongeveer 10% van de mensen met anafylaxie heeft meer dan één dosis adrenaline nodig.41
Anafylaxie vraagt om snelle herkenning en directe behandeling.
5. Allergietesten, diagnose en behandeling
Veel mensen hebben allergieklachten, maar lang niet iedereen krijgt een officiële diagnose of de juiste behandeling. De cijfers hieronder geven een indruk van hoe het nu gaat:
- In een onderzoek had iets meer dan 44% van de mensen met hooikoortsklachten ook echt een diagnose van een arts.42
- Bijna 70% van de mensen die neusspray kocht, probeerde hun klachten zelf op te lossen met medicijnen zonder recept.42
- In de VS en het VK blijkt dat tot 29% van de kinderen niet genoeg heeft aan symptomatische allergiemedicatie. Dit zijn bijvoorbeeld neussprays, antihistaminica en inhalatiemedicatie.43
- Wereldwijd werd er in 2021 ruim 17,7 miljard euro uitgegeven aan allergiebehandelingen. In 2029 is dat waarschijnlijk meer dan 27 miljard.44
- Ook de kosten voor allergie-immunotherapie nemen snel toe: van 1,8 miljard in 2024 naar ruim 4 miljard in 2032.45
Allergietesten en een passende behandeling maken een groot verschil bij het omgaan met klachten.
6. De economische en sociale impact van allergie
Een allergie heeft niet alleen invloed op je gezondheid, maar kan ook effect hebben op je dagelijks leven, werk of studie. De cijfers hieronder laten zien hoe groot die impact kan zijn:
- Meer dan 30% van de mensen met een luchtwegallergie heeft zoveel klachten dat hun dagelijks leven er ernstig onder lijdt.46
- Volgens de Nationale Allergie Monitor geeft 27% van de allergiepatiënten aan moeite te hebben met het onderhouden van sociale contacten vanwege hun allergie. Daarnaast heeft 24,5% hier enigszins moeite mee.64
- Meer dan 25% van de mensen zegt dat ze op school een lager studieadvies kregen of daar zelf voor kozen door hun allergie. Ook zegt 21% dat ze door hun allergie kansen in hun werk hebben gemist.86
- Astma zorgt wereldwijd voor veel ziekteverzuim: 25% in de VS, 17% in West-Europa, 27% in Azië-Pacific en 23% in Centraal- en Oost-Europa.49
- Van de mensen met atopisch eczeem had 57% in Europa 1 tot 5 dagen werkverzuim, 26% miste 6 tot 10 dagen en 13% zelfs 11 dagen of meer.49
- In een enquête over kwaliteit van leven gaf 14% van de mensen met atopisch eczeem aan dat hun huidallergie een negatieve invloed had op hun werk of loopbaan.49
