Wat is een behandeling met allergie immunotherapie?

Heb je veel last van je allergie of vind je het moeilijk om je allergieklachten onder controle te houden? Misschien is het dan een goed idee om met je arts te praten. Er zijn verschillende behandelopties, dus je hoeft niet te blijven zitten met je klachten.

Je kunt bijvoorbeeld allergie immunotherapie overwegen. Het idee is om je overgevoelige immuunsysteem opnieuw te trainen. Je krijgt steeds een klein beetje van de stof waarvoor je allergisch bent. Daardoor kan je afweersysteem leren deze stof te tolereren, en dus niet langer als een bedreiging te zien.1,2

Allergie immunotherapie bestaat al meer dan een eeuw. Het werd ontdekt in 1911.3 Meestal wordt het gebruikt in combinatie met het vermijden van allergenen en medicatie, zoals antihistaminica en corticosteroïden.2,4

Een allergeen is een stof die allergische klachten veroorzaakt. Enkele voorbeelden zijn stuifmeel, huisstofmijt, insectengif en huidschilfers van huisdieren. Allergie immunotherapie is beschikbaar voor verschillende allergenen. De therapie wordt gegeven in de vorm van tabletten of injecties. Welke vorm voor jou geschikt is, is afhankelijk van de stof waarvoor je allergisch bent. Je hebt eerst een allergiediagnose nodig om vast te stellen voor welke stof je allergisch bent. Daarna kan je arts je vertellen of allergie immunotherapie een optie is, wat de bijwerkingen kunnen zijn en hoe je de behandeling kunt krijgen. Verschillende vormen en merken zijn ook voor kinderen beschikbaar.2

Immunotherapie voor de behandeling van allergie is een medicijn dat alleen op voorschrift van een arts verkrijgbaar is.

Wat is allergie immunotherapie?

Allergie-immunotherapie is een behandeling waarbij je vaak een kleine hoeveelheid van de stof krijgt die je allergie veroorzaakt. Zo leert je immuunsysteem deze stof weer te verdragen. Die stof is immers volledig onschadelijk.1

 Infographic over allergie immunotherapie tabletten, die je onder de tong neemt. Details van de infographic hieronder

Allergie immunotherapie is dus bedoeld om je lichaam te resetten en je lichaam minder heftig op de allergenen te laten reageren. Deze behandeling heeft 3 tot 5 jaar de tijd nodig.

Bespreek met je (huis)arts of allergiespecialist welk type behandeling het beste in jouw situatie past. Dat hangt bijvoorbeeld af van de stof waarvoor je allergisch bent, je leeftijd en je persoonlijke omstandigheden.

Desensibilisatie

Een behandeling met allergie immunotherapie wordt soms ook wel een desensibilisatiekuur, hyposensibilisatiekuur, hooikoorts immunotherapie, immuuntherapie of allergievaccinatie genoemd. Allemaal verschillende termen waarmee vaak dezelfde behandeling bedoeld wordt. ‘Desensibiliseren’ betekent eigenlijk 'ongevoelig maken voor bepaalde stoffen'. Bij een allergie betekent dit dat je iemand minder gevoelig wil maken voor de stof waar hij of zij allergisch voor is.

Hoelang duurt het voordat allergie immunotherapie werkt?

Hoelang het duurt voordat je effect merkt, is per persoon verschillend. De tolerantie voor het allergeen bouw je namelijk geleidelijk op. Je moet de therapie tenminste 3 jaar volhouden om de behandeling af te maken.1,2

Wanneer kan allergie immunotherapie de juiste behandeloptie zijn?

Je arts kan -samen met jou- het beste beoordelen welke behandeloptie voor jou het meest geschikt is. Als je allergieklachten niet onder controle zijn, is het altijd een goed idee om terug te gaan naar je arts. Samen kunnen jullie het behandelplan evalueren en eventueel optimaliseren. Bijvoorbeeld wanneer je al een antihistaminicatabletje gebruikt daarnaast ook een neusspray of oogdruppels erbij te gebruiken. Een behandeling met immunotherapie kan ook tot één van de opties behoren.

Een checklist kan je helpen ter voorbereiding op je consult bij de dokter.

Ontvang ter voorbereiding op het gesprek met je arts een handige Checklist

Met behulp van onze checklist ga je goed voorbereid naar je allergie-afspraak bij je arts. In de checklist kun je onder andere je symptomen duidelijk noteren, waarop je klachten van invloed zijn en inzicht krijgen in behandelopties zodat je op je gemak het gesprek met je arts kunt voeren zonder iets te vergeten.

Ontvang ter voorbereiding op het gesprek met je arts een handige Checklist

Wanneer is allergie immunotherapie niet mogelijk?

Je arts zal je medische voorgeschiedenis bekijken voordat hij of zij deze behandeling voorstelt. Het kan zijn dat immunotherapie voor jou niet mogelijk is wanneer je chronische gezondheidsproblemen hebt. De beoordeling daarvan is aan je arts.1,2 Lees voordat je met de therapie begint de bijsluiter zorgvuldig door, want daarin staat precies beschreven waar je rekening mee moet houden.

Hoe weet je of allergie immunotherapie werkt?

Wanneer je resultaat merkt van allergie immunotherapie, verschilt per persoon. De behandeling duurt over het algemeen zo'n 3 tot 5 jaar. Deze periode is nodig om je lichaam te laten wennen aan de stof waarvoor je allergisch bent.

Man in sportieve korte broek en t-shirt op pad voor een weekendje hardlopen in het bos. Hij heeft zijn hooikoorts onder controle.

Heeft een allergiebehandeling ook invloed op astma?

Een allergie zoals hooikoorts komt vaak samen voor met allergisch astma. Je kunt bijvoorbeeld allergisch zijn voor huisstofmijt, pollen, huidschilfers van huisdieren of schimmel, en wanneer je dan aan die stof wordt blootgesteld kan dat mogelijk een astma-aanval uitlokken. Als je een allergie hebt, is de kans aanwezig dat je later ook astma gaat ontwikkelen. Daarom is het belangrijk om je allergieklachten serieus te nemen en zo snel mogelijk te diagnosticeren en onder controle te krijgen. Bespreek de behandelopties met je arts.2

Welke allergieën worden met immunotherapie behandeld?

Allergie immunotherapie is in Nederland beschikbaar voor de volgende allergieën:

  • Hooikoorts door pollen van bomen of grassen
  • Huisstofmijt
  • Katten
  • Insectengif van bijen of wespen

Je arts kan je meer vertellen over de mogelijkheden.

Wat zijn de verschillende soorten allergie immunotherapie?

Allergie immunotherapie kan worden gegeven in de vorm van injecties net onder de huid of tabletten die je onder de tong neemt. Beide vormen bevatten de stof waar je allergisch voor bent. Je krijgt regelmatig een lage dosis, zodat je afweersysteem leert om deze stof te tolereren.1 Hieronder leggen we de verschillen uit tussen tabletten en injecties.

Infographic over allergie immunotherapie injecties. Details van de infographic hieronder

Allergie immunotherapie tabletten

Tabletten zijn een praktische vorm van immunotherapie. Ze zijn momenteel alleen beschikbaar voor de behandeling van luchtwegallergie. Bij de meeste mensen duurt de behandeling ongeveer 3 jaar.

Je arts kan je vertellen over de behandeling en hoe vaak je de tabletten moet nemen. Lees voor je begint de bijsluiter zorgvuldig door.

Waarom neem je allergie immunotherapie tabletten onder de tong?

Allergie immunotherapie tabletten bevatten een extract wat is gehaald uit een natuurlijke bron van de trigger. Je moet de tabletten niet meteen doorslikken. Dan lost de tablet namelijk gelijk op in je speeksel en breekt je spijsverteringskanaal de stof te snel af waarvoor je allergisch bent. Als je de tablet onder je tong legt, komt deze terecht bij de cellen die je immuunsysteem kunnen trainen. Houd de tablet dus minstens 1 minuut onder je tong voordat je deze doorslikt.6,7,8

Waar neem je allergie immunotherapie tabletten in?

De eerste keer krijg je de tablet altijd in het ziekenhuis of in de praktijk van je arts. Je moet even 30 minuten wachten in de wachtkamer. Je arts moet namelijk in de gaten houden hoe je lichaam op de tablet reageert. Daarna kun je de tabletten zelf innemen, bijvoorbeeld thuis, op je werk of onderweg. Je moet wel af en toe naar de dokter om te bespreken hoe de behandeling gaat en hoelang je nog door moet gaan.6

Hoe vaak neem je allergie immunotherapie tabletten in?

Meestal neem je elke dag 1 tablet. Je kunt de tablet het beste elke dag op hetzelfde moment nemen, bijvoorbeeld voordat je gaat eten. Dat maakt het makkelijker om het niet te vergeten. Een volledige behandeling duurt minstens 3 jaar.6 Het immuunsysteem trainen, is een geleidelijk proces.

Infographic over allergie immunotherapie injecties. Details van de infographic hieronder

Allergie immunotherapie injecties

Je arts kan je ook voorstellen om te kiezen voor onderhuidse injecties. Deze zijn beschikbaar voor luchtwegallergieën en insectengifallergie. De duur van de behandeling is zo’n 3 tot 5 jaar.

Waar krijg je de injecties?

De eerste injecties worden vaak toegediend in het ziekenhuis. Daarna kun je de injecties vaak ook bij je huisarts krijgen. Je krijgt de injectie meestal in je bovenarm of been. Daarna moet je 30 minuten wachten, zodat je arts kan kijken hoe je lichaam reageert.9

Hoe vaak moet je een injectie krijgen?

In het begin heb je te maken met een instelfase. Dit houdt in dat iedere injectie een klein beetje meer van de stof bevat waarvoor je allergisch bent. Op een gegeven moment bereik je de onderhoudsfase. De injectie bevat dan steeds dezelfde hoeveelheid. Het exacte schema verschilt per merk en bespreekt je arts met je wanneer je een behandeling met immunotherapie-injecties krijgt voorgeschreven.9

Wat zijn de verschillen tussen tabletten en injecties?

Hieronder zie je de belangrijkste verschillen op een rij:

  Tabletten
Bij welke allergieën? Graspollen- of boompollenallergie en huisstofmijtallergie. Of de therapie mogelijk is hangt ook af van je leeftijd.
Hoe vaak gebruik je het? De eerste tablet neem je onder dokterstoezicht. Daarna neem je de tabletten zoals voorgeschreven door de arts.
Waar krijg je de tabletten of injecties? De eerste tablet bij je arts, daarna kun je ze zelf thuis innemen.
Hoelang duurt de behandeling? Ongeveer 3 jaar.
Wat mag je verwachten?
  • Uitsluitend op recept van een arts verkrijgbaar.
  • De behandeling verandert de reactie van je immuunsysteem op de stof die de allergische reactie doorgaans uitlokt. Daardoor leert je lichaam deze stof te tolereren.
  • Let op: overleg altijd met je behandelend arts en raadpleeg altijd de bijsluiter.
  Injecties
Bij welke allergieën? Allergieën voor pollen, huisstofmijt, huidschilfers van katten en insectensteken. Of de therapie mogelijk is hangt ook af van je leeftijd.
Hoe vaak gebruik je het? Tijdens de instelfase krijg je vaker injecties toegediend dan tijdens de onderhoudsfase.
Waar krijg je de tabletten of injecties? Injecties krijg je altijd onder toezicht van je arts.
Hoelang duurt de behandeling? Ongeveer 3 tot 5 jaar.
Wat mag je verwachten?
  • Uitsluitend op recept van een arts verkrijgbaar.
  • De behandeling verandert de reactie van je immuunsysteem op de stof die de allergische reactie doorgaans uitlokt. Daardoor leert je lichaam deze stof te tolereren.
  • Let op: overleg altijd met je behandelend arts en raadpleeg altijd de bijsluiter.
  Tabletten Injecties
Bij welke allergieën? Graspollen- of boompollenallergie en huisstofmijtallergie. Of de therapie mogelijk is hangt ook af van je leeftijd. Allergieën voor pollen, huisstofmijt, huidschilfers van katten en insectensteken. Of de therapie mogelijk is hangt ook af van je leeftijd.
Hoe vaak gebruik je het? De eerste tablet neem je onder dokterstoezicht. Daarna neem je de tabletten zoals voorgeschreven door de arts. Tijdens de instelfase krijg je vaker injecties toegediend dan tijdens de onderhoudsfase.
Waar krijg je de tabletten of injecties? De eerste tablet bij je arts, daarna kun je ze zelf thuis innemen. Injecties krijg je altijd onder toezicht van je arts.
Hoelang duurt de behandeling? Ongeveer 3 jaar. Ongeveer 3 tot 5 jaar.
Wat mag je verwachten?
  • Uitsluitend op recept van een arts verkrijgbaar.
  • De behandeling verandert de reactie van je immuunsysteem op de stof die de allergische reactie doorgaans uitlokt. Daardoor leert je lichaam deze stof te tolereren.
  • Let op: overleg altijd met je behandelend arts en raadpleeg altijd de bijsluiter.

Kun je immunotherapie voor meerdere allergieën tegelijk nemen?

Ja, als je voor meerdere stoffen allergisch bent, kun je die tegelijk behandelen. Bespreek de mogelijkheden met je arts.1

Wat zijn mogelijke bijwerkingen van allergie immunotherapie?

Allergie immunotherapie kan net als ieder ander medicijn bijwerkingen veroorzaken. In de meeste gevallen kunnen dit milde lokale symptomen zijn, die meestal geen behandeling nodig hebben. Soms kan de therapie in het begin bestaande klachten verergeren. Na een paar weken nemen de klachten vaak al af.10,11 Ernstigere klachten kunnen ook voorkomen. Je arts is hierop voorbereid. Hij of zij zal je reactie in de gaten houden.2

In de bijsluiter staan mogelijke bijwerkingen voor jouw type medicatie. Informeer altijd je arts als je nieuwe, ongebruikelijke of ernstige klachten krijgt.

Man wrijft een oog achter zijn bril, terwijl hij thuis op de bank zit - huisstofmijtallergie kan leiden tot rode, jeukende en tranende ogen

Wat te doen bij een ernstige allergische reactie?

Soms kan er bij gebruik van medicatie een ernstige allergische reactie ontstaan. Je arts begeleid je daarom altijd bij het eerste gebruik. Dan mag je even in de wachtkamer blijven om te kijken of je lichaam niet te heftig reageert.2,10,11

Anafylaxie herkennen

Een anafylactische shock is een medisch noodgeval en vereist onmiddellijke medische hulp. Leer de symptomen vroegtijdig te herkennen zodat je adequaat kunt reageren.

Kunnen kinderen allergie immunotherapie krijgen?

Ja, immunotherapie tabletten en injecties zijn allebei ook geschikt voor kinderen. Het is wel belangrijk dat ze oud genoeg zijn om te kunnen vertellen hoe ze zich voelen en of ze bijwerkingen ervaren. De mogelijkheden hangen net als bij volwassenen af van de stof waarvoor ze allergisch zijn, hun leeftijd en persoonlijke omstandigheden. Overweeg je immunotherapie voor je kind? Bespreek dit dan met een arts.2

Kind kijkt opzij terwijl ze haar neus snuit - ze heeft veel last van hooikoorts

Heb ik een diagnose nodig voordat ik allergie immunotherapie kan krijgen?

Ja, je hebt net als anders eerst een diagnose nodig voor een eventuele behandeling geadviseerd zal worden. Allergie immunotherapie is altijd gericht op een specifieke trigger. Deze behandeling krijg je alleen op recept van een arts die je door de hele therapie begeleidt.

Je arts kan voorstellen om een huidpriktest of een bloedtest te doen om duidelijk te krijgen welke stoffen je klachten veroorzaken. Je dokter wil waarschijnlijk weten wat je allergiesymptomen zijn, in hoeverre je al geprobeerd hebt deze klachten onder controle te krijgen, wat je medische geschiedenis is en of er allergie in je familie voorkomt.5 Al deze informatie, eventueel in combinatie met de uitslag van een test of aanvullend onderzoek, helpt je arts om te beslissen of immunotherapie de juiste behandeling voor jou is en welke vorm geschikt is.

Ga goed voorbereid naar je arts: 7 vragen die je alvast kunt opschrijven voor het gesprek

Het bijhouden van een allergiedagboek is een goede manier om je voor te bereiden op je bezoek aan de dokter. Noteer je symptomen, mogelijke oorzaken en wanneer ze optreden. Je kunt ook een lijst maken met vragen zoals deze:

  1. Adviseert u een allergietest te doen om mijn diagnose te stellen?
  2. Welke behandeling stelt u voor en is allergie immunotherapie misschien geschikt voor mij?
  3. Hoe denkt u dat mijn allergie zich op de langere termijn kan ontwikkelen?
  4. Heeft u tips hoe ik klachten zo veel mogelijk kan voorkomen?
  5. Welke invloed zal de allergie hebben op mijn werk of school, hobby's, reisplannen, huisdieren, dieet enzovoort?
  6. Wat moet ik doen als ik rekening moet houden met andere gezondheidsfactoren, zoals ziekte of zwangerschap?
  7. Kinderen kunnen allergie erven, dus moet ik mijn kind laten testen als het ook symptomen krijgt?

Download ter voorbereiding van het gesprek met je arts onze handige checklist.

 Vrouw in een t-shirt glimlacht naar de camera met zonlicht en groen achter haar, genietend van een zomerse dag buiten

Wordt allergie immunotherapie vergoed door mijn ziektekostenverzekering?

De medicijnen komen in aanmerking voor vergoeding vanuit het basispakket van de zorgverzekeraar. De kosten van de therapie gaan af van het eigen risico.12

Heb ik een verwijzing van een arts nodig om naar een allergiespecialist te gaan?

Als je je allergie wilt laten behandelen, ga je altijd eerst naar je huisarts. Indien nodig kan je huisarts je doorverwijzen naar een allergiespecialist in het ziekenhuis, bijvoorbeeld in de polikliniek allergologie of KNO. De specialist heeft vaak meer opties voor behandeling en zal deze met je bespreken. De specialist begeleid je gedurende de hele behandeling.

Samenvatting

Allergie immunotherapie traint je immuunsysteem opnieuw door je op een gecontroleerde manier bloot te stellen aan de stof waar je allergisch voor bent.

De therapie is beschikbaar voor gras- en boompollen, insectensteken, huisstofmijt en huidschilfers van huisdieren. Je kunt kiezen voor tabletten of injecties. De vorm hangt af van je trigger (de stof die de klachten veroorzaakt), leeftijd en persoonlijke situatie. De behandeling duurt ongeveer 3-5 jaar.

Voor de juiste diagnose en behandeladvies adviseren we je naar de arts te gaan.

We hopen dat dit artikel je heeft geholpen. Heb je nog vragen? Neem gerust contact op als iets niet duidelijk is of als er iets is waar je meer over wilt weten. Je vindt ons ook op Facebook, Instagram en YouTube.

Op allesoverallergie.nl maken wij wetenschappelijk onderbouwde informatie over allergie eenvoudig beschikbaar. De kennis die wij hebben opgedaan, delen wij graag met zoveel mogelijk mensen. Zo kunnen wij mensen met allergie waar mogelijk helpen. Om dit goed te kunnen doen, gebruiken wij actuele en betrouwbare informatiebronnen. Onze informatie wordt door gezondheidsprofessionals beoordeeld, voordat wij deze delen. De redactie van allesoverallergie.nl streeft ernaar om altijd nauwkeurig, duidelijk en objectief te communiceren. In dit redactiebeleid staat hoe wij dat doen.

Laatst medisch beoordeeld op 26.07.2024

Behandelmethoden vergelijken? Lees over de mogelijkheden.

Allergie behandelen?

Lees verder

Behandeling met symptomatica wordt al vele jaren gebruikt om allergieklachten te verlichten.

Symptomatische medicatie

Lees verder

Download de checklist voor de afspraak over je allergieklachten

Naar je huisarts?

Lees verder

Literatuurlijst

1. Thuisarts. Ik heb hooikoorts en wil een behandeling tegen mijn allergie kiezen (immuun-therapie). Laatste update: 16 november 2022. Beschikbaar op:
https://www.thuisarts.nl/hooikoorts/ik-heb-hooikoorts-en-wil-behandeling-tegen-mijn-allergie-kiezen-immuun-therapie

2. Roberts G, Pfaar O, Akdis A, Ansotegui IJ, Durham SR, Gerth van Wijk R, Halken S, Larenas-Linnemann D, Pawankar R, Pitsios C, Sheikh A, Worm M, Arasi S, Calderon MA, Cingi C, Dhami S, Fauquert JL, Hamelmann E, Hellings P, Jacobsen L, Know EF, Lin SY, Maggina P, Mösges R, Oude Elberink JNG, Pajno GB, Pastorello EA, Penagos M, Rotiroti G, Schmidt-Weber CB, Timmermans F, Tsilochristou O, Varga E-M, Wilkinson JN, Williams A, Zhang L, Agache I, Angier E, Fernandez-Rivas M, Jutel M, Lau S, van Ree R, Ryan D, Sturm GJ, Muraro A. European Journal of Allergy and Clinical Immunology (EAACI) Guidelines on Allergen Immunotherapy. Allergic rhinoconjunctivitis. 23 September 2017. doi.org/10.1111/all.13317
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/all.13317

3. Ring J, Gutermuth J. 100 years of hyposensitization: history of allergen-specific immunotherapy (ASIT). Allergy [Internet]. 15 februari 2011;66(6):713–24. Beschikbaar op:
https://doi.org/10.1111/j.1398-9995.2010.02541.x

4. Thuisarts. Ik heb hooikoorts. Laatste update: 18 maart 2024. Beschikbaar op: https://www.thuisarts.nl/hooikoorts/ik-heb-hooikoorts

5. Nederlands Huisartsen Genootschap. NHG-standaard Allergische en niet-allergische rinitis. Laatste update: januari 2018. Beschikbaar op:
https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/allergische-en-niet-allergische-rinitis

6. Thuisarts. Ik heb hooikoorts en krijg pillen onder de tong tegen mijn allergie (immuun-therapie). Laatste update: 16 november 2022. Beschikbaar op:
https://www.thuisarts.nl/hooikoorts/ik-heb-hooikoorts-en-krijg-pillen-onder-tong-tegen-mijn-allergie-immuun-therapie

7. Frew AJ. How does sublingual immunotherapy work? Journal of Allergy and Clinical Immunology. Vol 120, issue 3: p533-536, Sept 2007
https://www.jacionline.org/article/S0091-6749(07)01461-3/fulltext

8. Lund K, Kito H, Blem Skydtsgaard M, Nakazawa H, Ohashi-Doi K, Lawton S. The Importance of Tablet Formulation on Allergen Release Kinetics and Efficiency: Comparison of Freeze-dried and Compressed Grass Pollen Sublingual Allergy Immunotherapy Tablet Formulations. Clinical Therapeutics: vol 41, issue 4, 2019; p742-753. ISSN 0149-2918. doi.org/10.1016/j.clinthera.2019.02.008
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149291819300682

9. Thuisarts. Ik heb hooikoorts en krijg prikken tegen mijn allergie (immuun-therapie). Laatste update: 16 november 2022. Beschikbaar op:
https://www.thuisarts.nl/hooikoorts/ik-heb-hooikoorts-en-krijg-prikken-tegen-mijn-allergie-immuun-therapie

10. Nolte H, Maloney J. The global development and clinical efficacy of sublingual tablet immunotherapy for allergic diseases. Allergol Int. 2018 Jul;67(3):301-308. doi: 10.1016/j.alit.2018.03.008. Epub 2018 May 16
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29759659

11. InformedHealth.org [Internet]. Cologne, Germany: Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG); 2006-. Hay fever: Allergen-specific immunotherapy (desensitization) in the treatment of allergies. [Updated 2020 Apr]
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279487/

12. Zorgwijzer. Zorgvergoedingen bij een allergie. Geraadpleegd op 20 mei 2024, van: https://www.zorgwijzer.nl/zorgverzekering-vergelijken/allergie