Huisstofmijt en slaapproblemen

Wist je dat een huisstofmijtallergie vergelijkbare klachten kan geven als een verkoudheid, maar dan elke nacht? Huisstofmijt veroorzaakt vaak allergische rinitis, wat direct in verband staat met een slechte nachtrust.1 Dit kan leiden tot slaapproblemen zoals slapeloosheid en langdurige gezondheidsklachten.14

Allergische rinitis door huisstofmijt heeft meer impact op je slaap dan een verkoudheid (virale rinitis). Als je last hebt van allergische rinitis door huisstofmijt, slaap je dus waarschijnlijk slechter. Andere allergieën, zoals hooikoorts, hebben meestal minder effect op je slaap, omdat contact met pollen vooral buiten plaatsvindt en niet in je slaapkamer – dé plek waar huisstofmijt gedijt. Hoe ernstiger en hardnekkiger je klachten, hoe groter de kans dat je slaapproblemen hebt, moeilijk in slaap valt of ’s nachts wakker wordt.1

Wil je beter slapen? In dit artikel lees je hoe je een allergiediagnose kunt laten stellen en ontdek je hoe je huisstofmijt kunt verminderen en je nachtrust kunt verbeteren.

Hoe kan slapen in een stoffige kamer problemen veroorzaken?

Stof in je slaapkamer kan allergische reacties veroorzaken zoals een verstopte neus, ademhalingsproblemen en post-nasale drip – het vervelende gevoel van slijm dat achter in je keel druppelt.22 Dit kan leiden tot hoesten en aanhoudend niezen.2 Dit zijn natuurlijke manieren van je lichaam om stof uit je luchtwegen te verwijderen.3

Als je in een stoffige kamer slaapt, adem je waarschijnlijk stofdeeltjes in. Bevatten deze deeltjes stoffen waar je gevoelig voor bent, dan kan dit een allergische reactie uitlokken. In sommige gevallen kunnen huisstofmijtdeeltjes die de neusfilter passeren en in je onderste luchtwegen terechtkomen bronchitis veroorzaken.3

Waarom is huisstofmijt de boosdoener?

Huisstofmijten zitten overal in je slaapkamer, zelfs in knuffels en kussens. Ze laten uitwerpselen en resten van hun schalen achter die bijna niet te vermijden zijn.1 In tegenstelling tot huidschilfers van huisdieren, zweven huisstofmijtallergenen niet in de lucht. Ze blijven juist op textiel en in huisstof liggen. Matrassen, kussens en dekbedden zijn daarom favoriete plekken voor deze kleine beestjes en hun allergenen.12 En dat betekent… dat je dus huisstofmijten tegenkomt terwijl je slaapt (of probeert te slapen). 12

Huisstofmijt in bed: allergieklachten

Klachten van allergische rinitis door huisstofmijt komen niet alleen voor als je in bed ligt. Ze kunnen op elk moment ontstaan wanneer je in contact komt met allergenen. Pollen, dierenharen en schimmels zijn ook bekende oorzaken, net als huisstofmijt.5 Veelvoorkomende klachten zijn:7

  • Een verstopte of volle neus
  • Een loopneus
  • Niezen
  • Een jeukende neus
  • Postnasale drip
  • Jeukende, rode of tranende ogen
  • Hoesten
  • Benauwdheid of piepende ademhaling
  • Ontsteking en/of pijn in de sinussen

Met deze allergische symptomen wordt goed slapen lastig. Bovendien maakt het histamine dat tijdens een allergische reactie vrijkomt, je (helaas) juist alerter en wakker.15

 Infographic van Alles over Allergie die toont hoe huisstofmijtallergie het dagelijks leven beïnvloedt, inclusief symptomen en tips voor allergiebeheer.

Allergieën en slaapproblemen

Volgens onderzoek geeft 63% van de Nederlanders aan niet tevreden te zijn met hun slaapkwaliteit.23 Volwassenen hebben gemiddeld 7-8 uur slaap per nacht nodig.16 Bij kinderen hangt dit af van hun leeftijd. Schoolgaande kinderen hebben 9-12 uur slaap nodig, terwijl tieners gezond en energiek blijven met 8-10 uur slaap per nacht.17 

Slaapproblemen ontstaan wanneer iets je normale slaappatroon verstoort.16 Helaas komt dit vaak voor, ook bij mensen die voldoende uren slapen.23 Dit kan veroorzaakt worden door:

  • Slapeloosheid
  • Moeite met in slaap vallen
  • Regelmatig wakker worden in de nacht
  • Slechte slaapkwaliteit
  • Obstructieve slaapapneu bij kinderen (waarbij de ademhaling 10 seconden16 of langer stopt en steeds opnieuw begint)13
  • Snurken
  • Stemmingswisselingen, neerslachtigheid of angst4

Een allergie kan een belangrijke rol spelen bij deze slaapproblemen, omdat het je nachtrust beïnvloedt en ervoor zorgt dat je minder diep slaapt zodra je in slaap valt.

Waar komt die jeuk vandaan?

Huisstofmijten zijn niet uit op je bloed, zoals muggen dat zijn. Het zijn aaseters, geen jagers. Ook bijten ze je niet uit zelfverdediging of agressiviteit. Maar hoe kan het dan dat deze beestje jeuk veroorzaken? En hoe komt het dat er zoveel verwarring bestaat over de oorzaak daarvan?

 

Lees snel meer

Een vrouw in bed krabt aan haar geïrriteerde arm, mogelijk door een uitslag veroorzaakt door huisstofmijtallergie.

De gevolgen van slaapproblemen

De gevolgen van slapen in een stoffige kamer kunnen pas na verloop van tijd zichtbaar worden. Toch kun je er soms nu ook al iets van merken: 18

  • Gedragsveranderingen: stemmingswisselingen, neerslachtigheid of angst4, moeite met concentreren en geheugenproblemen, wat kan leiden tot problemen op het werk of slechte schoolprestaties. Bij gedragsveranderingen horen ook gebrek aan energie of motivatie, slechte beslissingen nemen, impulsief gedrag vertonen of vaker boos zijn, wat relaties onder druk kan zetten.18,24
  • Gezondheidsproblemen: slapeloosheid kan het moeilijk maken om met andere klachten om te gaan. Daarnaast leiden slaapproblemen op de lange termijn tot een groter risico op hoge bloeddruk (hypertensie), diabetes, obesitas, hartaanvallen en beroertes.14,24

Zoals je leest, kunnen problemen zich dus opstapelen door slaaptekort.18 Maak een afspraak met je huisarts als je je zorgen maakt over je slaap, ongeacht of je een allergie hebt of niet.  

Kan slaaptekort een allergie erger maken?

Volgens onderzoek is er mogelijk een verband tussen hoelang je slaapt en een allergie. Mensen die te weinig slapen, worden vaker gevoelig voor allergenen.6 Dit heet sensibilisatie en is de eerste stap naar een allergie: je immuunsysteem ziet een onschuldige stof als een bedreiging en maakt zich klaar voor een reactie. Slecht slapen kan de werking van je immuunsysteem dus beïnvloeden.6,23

Het is nog niet duidelijk waarom slaaptekort dit verschil in gevoeligheid veroorzaakt.6

Wat kun je doen bij een huisstofmijtallergie?

Niks is zo vervelend als wakker liggen met een verstopte neus of andere allergieklachten. Gelukkig kun je hier zelf ook iets aan doen. Was bijvoorbeeld regelmatig je beddengoed op 60 graden en laat je dekbed goed luchten. Heeft je kind een allergie? Leg de knuffels ook regelmatig een aantal uren in de vriezer, de huisstofmijten gaan dan dood. Lees nog meer tips over wat je kunt doen als je last hebt van huisstofmijt.

Hoe kan ik beter slapen met een huisstofmijtallergie?

Slaapproblemen door allergie kunnen heel vervelend zijn. Kalmeringsmiddelen lijken misschien een goede oplossing, vooral bij aanhoudende allergische rinitis, maar ze kunnen je klachten juist erger maken. Dat geldt vooral voor zogenaamde Z-medicatie. Bijwerkingen zoals slaperigheid, concentratieproblemen en slaapwandelen (of rijden in je slaap!) vergroten de kans op ongelukken. 18

Betere manieren om met je allergie en slaapproblemen om te gaan, zijn:

  • Probeer contact met allergenen te vermijden
  • Zorg voor gezonde slaapgewoonten
  • Gebruik medicatie om klachten zoals een loopneus te verminderen
  • Bespreek met de huisarts of er andere behandelingen mogelijk zijn

Het vermijden van huisstofmijtallergenen

Een betere luchtkwaliteit in huis kan je helpen beter te slapen.9 Gebruik een luchtreiniger met een HEPA-filter2 om allergenen zoals huisstofmijtafval, dierenharen, schimmel en pollen uit de lucht te halen. Een draagbare luchtreiniger is handig, omdat je die makkelijk kunt verplaatsen. Stof regelmatig je slaapkamer met een vochtige doek om allergenen te verminderen.

Huisstofmijten leven graag in je bed, omdat het daar warm en vochtig is en vol zit met dode huidcellen – hun favoriete eten. Gebruik matrashoezen en kussenhoezen van materiaal met kleine poriën die huisstofmijten en hun allergenen tegenhouden.7 Zoek naar labels zoals “anti-allergeen”⁸ of “hypoallergeen.” Was je beddengoed elke week op hoge temperatuur om huisstofmijten te verminderen.

Testen op huisstofmijtallergie

Als je denkt dat huisstofmijt je allergieklachten veroorzaakt, kun je het beste een afspraak maken met je huisarts. Je huisarts kan je laten testen op allergie en behandelmogelijkheden met je bespreken. Er zijn verschillende manieren om een allergie te testen.

 

Lees meer over allergietesten

Een arts meet de verheven bultjes op de arm van haar patiënt tijdens een huidpriktest, een manier om huisstofmijtallergie te testen.
 

Allergiemedicatie zoals antihistaminica en decongestiva kan soms ook je slaapproblemen verergeren.5 Afhankelijk van het type medicatie kun je bijwerkingen ervaren zoals rusteloze benen (restless legs-syndroom) of onwillekeurige spiertrekkingen in je armen of benen, wat je slaap kan verstoren.8

Desensibilisatie van allergieën

Het vermijden van allergenen is niet altijd mogelijk en snelwerkende oplossingen voor allergische rinitis geven soms niet voldoende verlichting. Je huisarts kan in dat geval allergie-immunotherapie voorstellen. Dit wordt ook wel desensibilisatie genoemd. Deze behandeling traint je immuunsysteem om anders op een allergeen te reageren waardoor je minder klachten ervaart en minder medicatie nodig hebt.

De behandeling bestaat uit herhaalde, kleine doses van het allergeen. Het is beschikbaar voor huisstofmijtallergie en andere luchtwegallergieën zoals hooikoorts.

Lees hier meer over de behandelmogelijkheden voor huisstofmijtallergie.29,30,31

Samenvatting

Heb je het gevoel dat je allergisch bent voor je eigen bed? Huisstofmijten leven in matrassen, kussens en beddengoed. Ze laten restjes en uitwerpselen achter op de plek waar je elke nacht slaapt (of probeert te slapen). Deze stoffen kunnen allergische rinitis veroorzaken, wat slapen moeilijk maakt. Hoe erger de klachten, hoe groter de kans dat je moeite hebt met inslapen, ’s nachts wakker wordt of slapeloosheid krijgt.1 Allergieën voor pollen, dierenharen en schimmel kunnen ook invloed hebben, maar meestal minder.

Praat met je huisarts over je allergieën en slaapproblemen. Slapeloosheid kan je gezondheid beïnvloeden en je minder goed laten voelen. Goede slaapgewoonten helpen, net als het verminderen van huisstofmijten in huis en het kiezen van de juiste medicijnen, zoals antihistaminica of corticosteroïden. Allergie immunotherapie kan ook een manier zijn om je klachten te verminderen.

We zijn er om je te helpen!

Nu je dit artikel hebt gelezen, weet je waarom het verstandig is om niet in een stoffige kamer te slapen. Ook heb je gelezen dat het goed is om je klachten met je huisarts te bespreken. Heb je nog vragen? Je kunt ons ook vinden op Facebook, Instagram en Youtube. Natuurlijk kun je ook een e-mail sturen.

Op allesoverallergie.nl maken wij wetenschappelijk onderbouwde informatie over allergie eenvoudig beschikbaar. De kennis die wij hebben opgedaan, delen wij graag met zoveel mogelijk mensen. Zo kunnen wij mensen met allergie waar mogelijk helpen. Om dit goed te kunnen doen, gebruiken wij actuele en betrouwbare informatiebronnen. Onze informatie wordt door gezondheidsprofessionals beoordeeld, voordat wij deze delen. De redactie van allesoverallergie.nl streeft ernaar om altijd nauwkeurig, duidelijk en objectief te communiceren. In dit redactiebeleid staat hoe wij dat doen.

Laatst medisch beoordeeld op 4 december 2024

Een allergievrije slaapkamer zorgt voor een blij en uitgerust kind.

Huisstofmijtallergie bij kinderen

Lees verder

Ongeveer 25% van de bevolking heeft last van allergie. De helft daarvan heeft hooikoorts.

Soorten allergieën

Lees verder

Download de checklist voor de afspraak over je allergieklachten

Naar je huisarts?

Lees verder

Literatuurlijst

1.Leger D, Bonnefoy B, Pigearias B, de La Giclais B, Chartier A. Poor sleep is highly associated with house dust mite allergic rhinitis in adults and children. Allergy Asthma Clin Immunol. 2017 Aug 16;13:36. doi: 10.1186/s13223-017-0208-7.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5558653/

2.American College of Allergy Asthma and Immunology. Dust allergies. Retrieved on 22 August 2022 from:
https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/dust-allergies/

3.CCOHS. OSH Answers Fact Sheets. Retrieved on 22 August 2022 from:
https://www.ccohs.ca/oshanswers/chemicals/lungs_dust.html

4.Bousquet J., Khaltaev N. et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008. Volume 63, Issues 86 Special Issue: Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008 April 2008.
https://doi.org/10.1111/j.1398-9995.2007.01620.x.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1398-9995.2007.01620.x

5.American College of Allergy Asthma and Immunology. Fatigue. Retrieved on 7 October 2022 from:
https://acaai.org/allergies/symptoms/fatigue/

6.Xi, Y., Deng, YQ., Chen, SM. et al. Allergy-related outcomes and sleep-related disorders in adults: a cross-sectional study based on NHANES 2005–2006. Allergy Asthma Clin Immunol 18, 27 2022. doi.org/10.1186/s13223-022-00669-z.
https://aacijournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13223-022-00669-z

7.Asthma and Allergy Foundation of America. Dust mite allergy. Retrieved on 7 October 2022 from:
https://www.aafa.org/dust-mite-allergy/

8.American Academy of Sleep Medicine. Restless leg syndrome. Retrieved on 17 October 2022 from:
https://sleepeducation.org/sleep-disorders/restless-legs-syndrome/

9.Sublett JL. Effectiveness of air filters and air cleaners in allergic respiratory diseases: a review of the recent literature. Curr Allergy Asthma Rep. 2011 Oct;11(5):395-402. doi: 10.1007/s11882-011-0208-5.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21773748/

10.Fitzgerald T, Vietri J. Residual Effects of Sleep Medications Are Commonly Reported and Associated with Impaired Patient-Reported Outcomes among Insomnia Patients in the United States. Sleep Disord. 2015;2015:607148. doi: 10.1155/2015/607148.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4689974/

11.Farzam K, Sabir S, O'Rourke MC. Antihistamines. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538188/

12.American Lung Association. Dust mites. Retrieved on 7 October 2022 from:
https://www.lung.org/clean-air/at-home/indoor-air-pollutants/dust-mites

13.Cao Y, Wu S, Zhang L, Yang Y, Cao S, Li Q. Association of allergic rhinitis with obstructive sleep apnea: A meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018 Dec;97(51):e13783. doi: 10.1097/MD.0000000000013783.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30572534/
 
14.Institute of Medicine Committee on Sleep Medicine and Research; Colten HR, Altevogt BM, editors. Sleep Disorders and Sleep Deprivation: An Unmet Public Health Problem. Washington DC: National Academies Press; 2006. 3, Extent and Health Consequences of Chronic Sleep Loss and Sleep Disorders.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK19961/

15.Thakkar MM. Histamine in the regulation of wakefulness. Sleep Med Rev. 2011 Feb. doi: 10.1016/j.smrv.2010.06.004.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3016451/

16.MedlinePlus. Sleep disorders. Retrieved on 17 October 2022 from:
https://medlineplus.gov/sleepdisorders.html

17.American Academy of Sleep Medicine. Healthy sleep is vital to children’s well-being. Retrieved on 17 October 2022 from:
https://sleepeducation.org/healthy-sleep-vital-childrens-well-being/

18.American Academy of Sleep Medicine. Insomnia. Retrieved on 17 October 2022 from:
https://sleepeducation.org/sleep-disorders/insomnia/

19.Sánchez-Pérez S, Comas-Basté O, Veciana-Nogués MT, Latorre-Moratalla ML, Vidal-Carou MC. Low-Histamine Diets: Is the Exclusion of Foods Justified by Their Histamine Content? Nutrients. 2021 Apr 21. doi: 10.3390/nu13051395.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8143338/

20.American Academy of Sleep Medicine. Healthy sleep habits. Retrieved on 17 October 2022 from:
https://sleepeducation.org/healthy-sleep/healthy-sleep-habits/

21.Roberts G, Pfaar O, Akdis A, Ansotegui IJ, Durham SR, Gerth van Wijk R, Halken S, Larenas-Linnemann D, Pawankar R, Pitsios C, Sheikh A, Worm M, Arasi S, Calderon MA, Cingi C, Dhami S, Fauquert JL, Hamelmann E, Hellings P, Jacobsen L, Know EF, Lin SY, Maggina P, Mösges R, Oude Elberink JNG, Pajno GB, Pastorello EA, Penagos M, Rotiroti G, Schmidt-Weber CB, Timmermans F, Tsilochristou O, Varga E-M, Wilkinson JN, Williams A, Zhang L, Agache I, Angier E, Fernandez-Rivas M, Jutel M, Lau S, van Ree R, Ryan D, Sturm GJ, Muraro A. European Journal of Allergy and Clinical Immunology (EAACI) Guidelines on Allergen Immunotherapy. Allergic rhinoconjunctivitis. 23 September 2017. doi.org/10.1111/all.13317.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/all.13317

22.GGD Leefomgeving. Tips tegen huisstofmijt. GGD Leefomgeving. Retrieved on 21 November 2024, from:
https://ggdleefomgeving.nl/in-huis/tips-tegen-huisstofmijt/

23.Trimbos-instituut. Slapen is goed voor je mentale gezondheid. Trimbos-instituut. Retrieved on 21 November 2024, from:
https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/slapen-is-goed-voor-je-mentale-gezondheid/

24.Leone S, van der Poel A, Beers K, Rigter L, Zantinge E, Savelkoul M. Slechte slaap: een probleem voor de volksgezondheid? Een strategische verkenning. Trimbos-instituut. 2018. Retrieved on 21 November 2024, from:
https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af1626-Slechte-slaap:-een-probleem-voor-de-volksgezondheid/?prod=af1626