Pollenallergie: symptomen, oorzaken en wat écht helpt

Er zijn drie vormen van pollenallergie: een allergie voor boompollen, graspollen of onkruidpollen.¹ Welke pollen de meeste klachten veroorzaken, hangt af van de bomen en planten in jouw omgeving en natuurlijk waar je gevoelig op reageert. Volgens een publicatie van het LUMC zijn onze Europese graspollen en berkenpollen de belangrijkste veroorzakers van hooikoorts, gevolgd door pollen van de els en hazelaar.²²

Maar pollen kunnen ook van ver komen, tot wel 640 kilometer over zee en 3 kilometer hoog in de lucht.⁵ Zelfs als een plant niet in de buurt groeit, kun je dus toch last krijgen van pollen die met de wind zijn meegevoerd.⁵

Volgens een internationaal onderzoeksteam²³ kregen mensen met een graspollenallergie klachten op de Zugspitze, een hoge berg in de Beierse Alpen zonder veel planten. De pollen kwamen van ver weg, zoals uit Zwitserland en Noord-Amerika. Zelfs bij weinig pollen in de lucht had 87% van de deelnemers klachten.²³ Dit laat zien dat pollen, zoals van Engels raaigras, grote afstanden kunnen afleggen en toch hooikoorts veroorzaken, ook in Nederland.

Boomsoorten die vaak een pollenallergie veroorzaken ^1,22,27

Lees meer over boompollenallergie

Grassoorten die vaak een graspollenallergie veroorzaken^1,26

Lees meer over graspollenallergie

Onkruidsoorten die vaak een onkruidpollenallergie veroorzaken^1,28

We kunnen niet spreken over de meest voorkomende klachten, omdat deze per persoon verschillen. Sommige mensen hebben milde klachten, anderen hebben juist veel last van pollen. Wel zijn er veelvoorkomende klachten. Dit zijn niezen, een verstopte neus en jeukende ogen.¹ Ook benauwdheid of hoesten komen voor bij pollenallergie.

Veelvoorkomende klachten bij een pollenallergie zijn:

• verstopte of loopneus (meestal met helder vocht)¹
• niezen en jeuk in de neus¹
• slijm in de keel (postnasale drip)
• jeukende, rode of tranende ogen¹
• benauwd gevoel of piepende ademhaling (allergisch astma)¹
• hoesten¹¹
• pijn of druk in de bijholten¹²

Naast pollen kunnen huisstofmijten, schimmels en huisdieren het hele jaar door voor klachten zorgen.¹² Deze klachten lijken op een verkoudheid, maar houden langer aan en duren vaak meer dan twee weken.¹³

Een pollenallergie kan veel invloed hebben op je dagelijks leven. Soms ontstaan er ook kruisreacties, zoals bij het oraal allergie syndroom.

Symptomen van een pollenallergie, zoals een verstopte neus, kunnen je uit je slaap houden.³ Daardoor kun je overdag minder goed concentreren op school of op je werk. Bij ernstige klachten moet je je soms zelfs ziekmelden of raak je mentaal uit balans.³

Het is niet gek dat je klachten zoveel invloed hebben op je dagelijkse activiteiten in je leven. Het is lastig als je binnen moet blijven terwijl je vrienden buiten zijn. Of om steeds na te moeten denken voordat je naar buiten gaat. Gelukkig zijn er manieren om met pollenallergie om te gaan, zodat je weer meer uit je dag kunt halen.

Het oraal allergie syndroom ontstaat door een kruisreactie tussen voedsel en pollen.¹⁴ Je afweersysteem verwart eiwitten in bepaald voedsel met pollen. Daardoor kun je last krijgen van tintelingen of jeuk in je mond, keel of gezicht.¹⁵ Ongeveer 20%-70% van de mensen met een pollenallergie krijgt klachten na het eten van rauw fruit, rauwe groente, noten of sommige kruiden.²⁵

Welke voedingsmiddelen een reactie veroorzaken, hangt af van je pollenallergie. Als je bijvoorbeeld allergisch bent voor berkenpollen, kun je bij het eten van een appel een tintelend gevoel in je mond krijgen.¹⁴ Meestal is het onschuldig, maar neem bij twijfel of bij reacties op noten of pinda’s altijd contact op met een arts.¹⁴

Om een pollenallergie vast te stellen, kijkt je huisarts naar je klachten en je familiegeschiedenis. Ook kan een huisarts een allergietest doen.¹ Dat kan een huidpriktest zijn of een bloedtest, vaak in combinatie met een lichamelijk onderzoek.

Bij een huidpriktest krijg je verdunde allergenen op je huid (meestal op je arm of rug). Daarna wordt de huid voorzichtig geprikt om te zien of er een reactie optreedt.¹ Bij een allergiebloedtest wordt gekeken of je afweersysteem antistoffen aanmaakt tegen bepaalde pollen.¹

Twijfel je of je een pollenallergie hebt? Je kunt hiervoor terecht bij je eigen huisarts, maar ook een online consult aanvragen via OneTwoDigital als je snel duidelijkheid wilt.

Er zijn drie manieren om pollenklachten aan te pakken: pollen vermijden, medicijnen gebruiken die je klachten onderdrukken of kiezen voor een behandeling die je afweersysteem minder heftig laat reageren.

Je huisarts kan je helpen met een persoonlijk plan. Samen kijken jullie welke aanpak het beste bij jou
en je allergie past. Dat hangt ook af van het type pollen waarvoor je gevoelig bent.

Bij pollenallergie kunnen antihistaminica, neussprays met corticosteroïden snel tijdelijk verlichting geven.¹ Sommige middelen werken het best als je ze al gebruikt voordat het allergieseizoen begint.

Antihistaminica en bepaalde corticosteroïden zijn zonder recept verkrijgbaar.¹ Een zoutoplossing (neusspoeling) kan ook helpen bij hooikoortsklachten.¹ Die spoelt pollen uit je neus en bevat geen medicijnen, dus je kunt het veilig combineren met andere middelen.¹ Maar let op; gebruik dit soort middelen nooit langer dan een paar dagen.

Allergie-immunotherapie is een behandeling die je afweersysteem leert om minder heftig te reageren op pollen.¹⁶ Het doel is om allergische rinitis te verminderen én de behoefte aan kortwerkende medicatie te verkleinen.

Therapie is mogelijk in de vorm van tabletten of injecties en afhankelijk van je leeftijd, allergietrigger en medische geschiktheid.¹⁶ Overleg met je huisarts of allergiespecialist om te bepalen of deze behandeling geschikt is voor jou.