Krijg je het benauwd na het eten van noten en/of pinda’s? Last van huiduitslag of zwelling in je mond na het eten van fruit zoals perzik of appels? Wanneer je deze klachten herkent, dan kan het zijn dat je last hebt van een voedselovergevoeligheid. Je kunt dan ziek worden van hele gewone voedingsmiddelen.
Bij een voedselallergie zoals bijvoorbeeld notenallergie worden de klachten veroorzaakt door een reactie van het afweersysteem op specifieke voedingsmiddelen. Het lichaam maakt hierbij antistoffen tegen bepaalde eiwitten in voedingsmiddelen. Voedselallergie komt wereldwijd voor. In Nederland komt voedselallergie ongeveer bij 2 à 3% van de volwassenen voor en bij ongeveer 8% van alle kinderen. Het komt bij zuigelingen en jonge kinderen dus vaker voor dan bij volwassenen. Dit komt doordat de darmen nog niet volledig ontwikkeld zijn. Hierdoor kunnen eiwitten in de voeding niet volledig afgebroken worden. Deze grotere eiwitdeeltjes kunnen een allergische reactie veroorzaken.
Meestal treedt een allergische reactie op voedsel snel op, binnen enkele minuten tot een paar uur na het eten van het voedingsmiddel. De klachten die optreden bij voedselallergie zijn per persoon verschillend, iedereen heeft zijn eigen specifieke klachten. De ernst van de klachten kan dus per persoon en per voedingsmiddel verschillen van mild tot zeer ernstig.
In principe kan elk voedingsmiddel dat eiwitten bevat voedselallergie veroorzaken, dat zijn er dus heel veel. Er zijn wel producten die vaker een allergische reactie veroorzaken dan andere, de meest voorkomende allergische reacties worden gezien op:
Daarnaast zijn ook voedingsmiddelen waarin bovenstaande producten zijn verwerkt vaak reden van allergische reacties. Kinderen kunnen een allergie hebben voor vooral voedingsmiddelen zoals koemelk, kippenei en pinda. Bij volwassenen zijn de boosdoeners meestal pinda’s, noten en fruit die voor allergische reacties zorgen.
Meer over noten en pinda-allergie vind je hier.
Glutenallergie is een actuele voedselallergie. Bij deze vorm gaat het om het eiwit dat te vinden is in verschillende granen; zoals tarwe, spelt, rogge, etc. Symptomen van glutenallergie uiten zich door bijvoorbeeld een opgeblazen gevoel in de buik tot zware vermoeidheid. Vaak ontwikkelen zich nog andere verschijnselen en klachten waar mensen met deze allergie last van hebben. Glutenallergie verloopt in verschillende fasen of gradaties, van overgevoeligheid, intoleranties tot een allergie. Mensen die gevoelig zijn voor gluten hebben dit vaak meegekregen vanaf hun geboorte. De genen van deze mensen hebben weinig weerstand tegen dit bepaalde eiwit. Kinderen die geboren worden met een intolerantie voor gluten kunnen er overigens overheen groeien.
Voedselaversie is een bijzondere vorm van voedselovergevoeligheid. Het betreffende voedingsmiddel wordt vermeden (afkeer) uit angst voor wat er zou kunnen gebeuren. De reacties op voedingsmiddelen bij voedselaversie zijn van psychische aard en hebben geen lichamelijke oorzaak. De klachten treden namelijk niet op wanneer het voedingsmiddel in onherkenbare vorm wordt ingenomen.
Voedselintolerantie wordt ook wel niet-allergische voedselovergevoeligheid genoemd. Bij deze vorm is het afweersysteem niet direct betrokken. De reacties ontstaan dus niet op een bepaald allergeen maar bijvoorbeeld door een tekort aan enzymen (bijvoorbeeld lactose intolerantie). De stoffen die bij een intolerantie de klachten veroorzaken worden “triggers” genoemd. De klachten die bij voedselintolerantie voorkomen, lijken sterk op die bij voedselallergie. Dit maakt het moeilijk om duidelijk onderscheid te maken. Over het algemeen verlopen klachten bij voedselintolerantie milder dan bij voedselallergie.
Of er sprake is van een voedselallergie is het belangrijk dat deze allergie eerst vastgesteld wordt door een arts. Nadat je gediagnosticeerd bent voor voedselallergie, bijv. met behulp van een allergietest, is het goed mogelijk dat je arts (of diëtist) adviseert om het voedingsmiddel dat de klachten veroorzaakt uit het voedingspatroon te verwijderen. Daarbij moet ook rekening worden gehouden met alle producten waarin het betreffende voedingsmiddel, bijvoorbeeld ei, is verwerkt. Dat blijkt in de praktijk vaak moeilijk en er blijft altijd een kans op contact met het voedselallergeen. Daarom kunnen naast een dieet ook medicijnen nodig zijn. Hieronder vind je maatregelen die mogelijk geadviseerd worden omtrent o.a. dieet en medicatie.
Bij voedselallergie is het volgen van een dieet vaak noodzakelijk, maar je kunt hierbij behoorlijk beperkt worden in je productkeuze terwijl je waarschijnlijk wel een uitgebalanceerd voedingspatroon wilt hebben. Daarom is het verstandig, mogelijk op advies van je arts, een ervaren diëtist te raadplegen bij het samenstellen van het dieet. De diëtist let er bij het samenstellen van je dieet op dat het betreffende allergeen wordt verwijderd uit je voeding. Daarnaast zal ook in de gaten worden gehouden of je een volwaardig voedingspatroon behoudt. Wanneer je zelfstandig voedingsmiddelen gaat schrappen uit je voedingspatroon kan het zijn dat je voedingsstoffen te kort komt en dit kan je gezondheid schaden. Wanneer een baby borstvoeding krijgt en allergisch blijkt te zijn voor koemelk dan is het belangrijk om de koemelk uit de voeding van de moeder te schrappen. Ook hiervoor is begeleiding door een arts en/of diëtist noodzakelijk.
Als je toch klachten blijft houden ondanks dat je een dieet volgt, kan het nodig zijn om medicijnen te gebruiken. Een arts kan je hierover het beste adviseren. Symptoom onderdrukkende medicijnen kunnen voorgeschreven worden om klachten als jeuk of eczeem te verminderen.
Soms kan het zijn dat iemand een ernstige allergische reactie krijgt. De eerste noodbehandeling bij een ernstige allergische reactie (anafylaxie) is de onmiddellijke toediening van adrenaline. Dit kun je zelf doen met behulp van een adrenaline auto-injector. Indien je in het verleden een ernstige allergische reactie hebt doorgemaakt, zal je behandelend arts waarschijnlijk een adrenaline auto-injector hebben voorgeschreven en zul je deze altijd met je meedragen. Kijk voor meer informatie op www.anafylaxis.nl
Wat kunt je nog meer doen?
Omgaan met voedselallergie is niet altijd even makkelijk. Uit eten gaan betekent voor sommigen eerder inspanning dan ontspanning vanwege de continue alertheid die hierbij komt kijken. Ook het gevoel “anders” te zijn en soms het onbegrip vanuit de omgeving kan een druk leggen op het sociale leven. Hieronder vind je nog een aantal handige tips hoe je met je voedselallergie om kunt gaan.