Wanneer is het hooikoortsseizoen?
Bekijk onze pollenkalender

Voor veel mensen is het één van de minder leuke periodes van het jaar: de start van het hooikoortsseizoen. Dit is de periode waarin bepaalde pollen (stuifmeel) van bomen, grassen of onkruiden zich in de lucht verspreiden. Dit kan leiden tot klachten als je allergisch bent voor deze pollen.

Met de pollentellingkalender kun je per maand bekijken welke pollen (stuifmeel) in de lucht aanwezig zijn in Nederland. Aan de kleuren kun je zien hoe groot de concentratie pollen in de lucht is. Hoe donkerder de kleur, hoe meer pollen er in de lucht zitten. Bekijk, afhankelijk van jouw allergie, welke pollen er in de verschillende maanden veel voorkomen. Je kunt filteren op grassen, bomen en/of onkruiden en zie dan per specifieke groep welke pollensoorten er aanwezig zijn.

Het hooikoortsseizoen begint doorgaans aan het einde van februari of begin maart, en duurt tot halverwege augustus. Het begint met een piek aan boompollen einde winter/begin lente, gevolgd door een piek aan graspollen in de zomer, en een piek aan onkruidpollen in de herfst. Dit is een grove indeling, sommige grassoorten kunnen al einde lente bloeien, en sommige onkruidsoorten verspreiden al pollen in de zomer. Het hooikoortsseizoen kan dus, afhankelijk van je allergie, een groot deel van het jaar bestrijken.

De start van het hooikoortsseizoen is afhankelijk van bijvoorbeeld het weer. Als het een zachte winter is, dan start het hooikoortsseizoen ook eerder. De winter zegt dus al veel over het hooikoortsseizoen van 2024.

Het maakt natuurlijk ook uit voor welke pollen je allergisch bent. Je kunt allergisch zijn voor pollen van verschillende bomen, planten of grassen. De bloeiperiodes daarvan kunnen erg verschillen.  

Dat hangt van voor welke bomen, grassen of soorten onkruid je allergisch bent. De bloeitijd is doorgaans van februari tot en met eind september/oktober. In oktober komt dus voor veel mensen pas een einde aan het hooikoortsseizoen. Het hooikoortsseizoen kan dus wel negen à tien maanden duren. Ben je allergisch voor alle soorten pollen, dan kan het hooikoortsseizoen zelfs nog langer zijn. Je kunt dan het jaarrond klachten ervaren.

Op de pollenkalender kun je per pollensoort zien wanneer er (bijna) geen pollen meer in de lucht zijn. Heb je toch nog klachten? Als je hooikoortsklachten langer dan één kalenderseizoen aanhouden, kan dit komen door een kruisreactie. Verschillende soorten pollen bevatten namelijk vergelijkbare eiwitten. Die eiwitten veroorzaken de allergische reactie, ze worden ook wel allergenen genoemd. Deze allergenen kunnen in verschillende plantsoorten voorkomen. Hierdoor kunnen mensen die allergisch zijn voor berkenpollen ook reageren op andere boompollen. Zoals de els, hazelaar, haagbeuk en eik. Deze bomen bloeien allemaal op verschillende momenten. In beide bloeiperiodes kun je klachten ervaren. Gras (zomerbloeiers) en bijvoet (herfst) hebben ook vergelijkbare eiwitten, waardoor je voor beiden allergisch kunt zijn. Door zulke kruisreacties kan je allergieseizoen langer duren.

Wist je dat kruisreacties ook kunnen voorkomen wanneer je vers fruit en groenten eet? De vruchten of groenten kunnen eiwitten bevatten die vergelijkbaar zijn met eiwitten van de pollen waar je op reageert. Dit staat bekend als oraal allergiesyndroom (OAS) of pollen voedsel syndroom (PFS).² De symptomen zijn meestal mild en komen vaak meer voor in de periode dat je al last hebt van je pollenallergie.

Je kunt voor veel verschillende soorten boompollen allergisch zijn. Zoals pollen van de berk, els, beuk, grove den en hazelaar. Ben je allergisch voor de ene boom, dan is de kans groot dat je voor meerdere boomsoorten allergisch bent. Als je allergisch bent voor berkenpollen bent, ben je waarschijnlijk ook allergisch voor stuifmeel van de els, hazelaar en eik.² Dit komt doordat het allergeen (de stof in pollen waar je een allergische reactie van krijgt) in verschillende soorten boompollen zit.

Veel bomen bloeien in de lentemaanden. Maar ook in de wintermaanden januari en februari kunnen bomen al pollen verspreiden.¹ Lees meer informatie over boompollenallergie.

De eerste graspollen worden al in mei door de wind verspreid. En er zijn grassoorten die tot in september stuifmeel afgeven. Maar de meeste grassoorten bloeien midden in de zomer, hierdoor zitten er hartje zomer heel veel graspollen in de lucht. De verspreiding van de pollen is het sterkst op warme, droge dagen met weinig wind. Bij een graspollenallergie heb je dan waarschijnlijk de meeste klachten.

Als je allergisch bent voor een bepaalde soort graspollen, is de kans groot dat je ook gevoelig bent voor andere soorten. Het allergeen (allergieopwekkende stof) dat verantwoordelijk is voor je klachten komt namelijk in veel verschillende grassoorten voor.

Afhankelijk van de soorten gras waar je allergisch op reageert, kun je klachten hebben van april tot en met september¹, of zelfs oktober.

• Hazelaar en els: de hazelaar en els staan beide al vroeg in bloei. Ze beginnen al vanaf januari met het verspreiden van pollen. Soms worden de eerste pollen van de hazelaar zelfs eind december al in de lucht gemeten. De echte piek is in maart.
• Berken: deze boomsoort is grotendeels verantwoordelijk voor hooikoortsklachten. Een berk is te herkennen aan de witte schors en stam. De berk verspreidt een sterk allergeen, en van alle bomen die zich in ons land bevinden, veroorzaken de berkenpollen doorgaans de meeste klachten. Berken staan vooral in april vol in bloei, dit kan uitlopen tot en met mei.
• Grassen: Gras is één van de belangrijkste veroorzakers van hooikoortsklachten en is bovendien bijna overal te vinden. Gras bloeit ongeveer vanaf mei tot en met juli, maar als er een lange periode veel regen valt kan dit zelfs tot en met augustus duren.³
• Onkruiden: onkruid is ook een belangrijke oorzaak van hooikoorts. Onkruiden bloeien vooral in de maanden juli en augustus. Maar sommige planten kunnen tot in het najaar pollen verspreiden. In augustus is vaak de piek van het aantal pollen te zien.
• Ambrosia: deze plant wordt ook wel de afsluiter van het hooikoortsseizoen genoemd. Het kan van eind augustus tot oktober hooikoortsklachten veroorzaken. Wanneer deze plant dus begint te bloeien, betekent het dat het einde van het hooikoortsseizoen eraan zit te komen. Ambrosia komt niet overal in Nederland voor. Maar verschillende experts geven wel aan dat de plant in opmars is.

Wanneer je het meeste last hebt van hooikoorts hangt dus voor een groot deel af van waar je allergisch voor bent. Bekijk onze pollenkalender en houd de pollenradar goed in de gaten. Dan weet je wanneer klachten kunnen toenemen.

Dat hangt af van waar je allergisch voor bent. Bomen bloeien vooral in het voorjaar, gras in de zomer en onkruid in de zomer en herfst. Maar zoals je kunt zien op de pollenkalender, kan het hooikoortsseizoen voor het ene type plant overlappen met dat van een ander.

Het weer speelt dus een grote rol. Zon, regen en wind kunnen invloed hebben op hoe erg je hooikoortsklachten zijn. Bomen geven meestal meer pollen af tijdens een periode van weinig regenval. En de pollen kunnen verder reizen in de lucht wanneer het droog is. Het zijn niet alleen veranderende omstandigheden van dag tot dag die van invloed kunnen zijn. Ook de stijgende temperaturen als gevolg van klimaatverandering spelen een rol. Zo is er in Nederland een toename van droge lentes en zomers met meer extreme zomerse buien.⁴ 

Milde hooikoortsklachten of allergische rinitis kunnen vervelend zijn. Je kunt vaak maar beter je zakdoekjes bij de hand houden tot het hooikoortsseizoen voorbij is. Maar de symptomen kunnen ook een grotere impact op je leven hebben. Je kunt last hebben van tranende ogen, hoesten, een verstopte of lopende neus, postnasale drip (slijm dat vanuit je neusholte je keel in loopt). Dit kan het moeilijker maken om 's nachts te slapen, waardoor je je overdag moe kunt voelen. Dat kan weer invloed hebben op je werk- of schoolprestaties. En op je privéleven: je hebt misschien minder energie voor sociale activiteiten of sport. Hooikoorts kan ook (lagere) luchtwegklachten zoals astma verergeren, en je vatbaarder maken voor sinusontstekingen. Ook kan het een rol spelen bij oorinfecties bij kinderen.

Het is daarom verstandig om goed in de gaten te houden wanneer de pollen waar je allergisch voor bent in de lucht zitten.

Bekijk onze pollenkalender om te weten wanneer voor jou het hooikoortsseizoen waarschijnlijk zal beginnen. Stel een herinnering in op je telefoon, of zet het in je agenda. Als je medicatie gebruikt bij hooikoortsklachten, zoals antihistaminica of corticosteroïden, kun je die alvast in huis halen.

We geven je graag wat tips over wat je kunt doen als je midden in jouw hooikoortsseizoen zit.

• Gebruik onze pollenradar met de actuele pollenverwachting;
• Houd de luchtkwaliteit in jouw woonplaats in de gaten. Een slechte luchtkwaliteit kan allergieklachten verergeren;
• Houd deuren en ramen het liefst gesloten als er veel pollen in de lucht zitten waar je allergisch voor bent;
• Zet de airconditioning in je auto op de recirculatie-stand om pollen buiten te houden. Vergeet niet om regelmatig het filter te vervangen;
• Neem eventuele medicatie in vóórdat je naar buiten gaat. Antihistaminica werken binnen één tot twee uur;
• Het kan soms helpen om je neus te spoelen met een zoutoplossing. Gebruik hiervoor alleen speciale zakjes zout of zoutoplossing die daarvoor bedoeld zijn. Deze zijn verkrijgbaar bij de apotheek. Overleg het ook met je (huis)arts;
• Draag een hoed en zet een goed aansluitende zonnebril op, als je naar buiten gaat. Dit houdt de pollen (gedeeltelijk) tegen¹;
• Draag kleding die je buiten aan hebt gehad niet binnenshuis, dat kan namelijk een bron zijn van pollen.
• Hang de was niet buiten op, dan kunnen er pollen op komen¹;
• Was je haar voordat je naar bed gaat, ook je haar kan vol pollen zitten als je buiten bent geweest;
• Lees meer tips over wat je kunt doen bij hooikoortsklachten

Als het hooikoortsseizoen ten einde is, zullen je hooikoortsklachten ook over zijn. Fijn natuurlijk, maar misschien zie je wel alweer op tegen het volgende hooikoortsseizoen. Als je je klachten beter onder controle wilt krijgen kun je het beste contact opnemen met je huisarts. Hij of zijn kan je adviseren over de verschillende behandelmogelijkheden. Ook kan je huisarts je zo nodig doorverwijzen naar een allergiespecialist. Heb je al een doorverwijzing? Bekijk dan eens onze handige artsen zoekfunctie.

Je (huisarts) kan je adviseren over de volgende opties bij hooikoortsklachten:

• Saneren, oftewel het vermijden van allergenen.
• Symptoombestrijding om de klachten te verlichten (met of zonder medicatie).
• Allergie immunotherapie: een behandeling die zich richt op de oorzaak van je allergie. Allergie immunotherapie is een mogelijkheid bij een boompollen- en graspollenallergie.

Lees meer over de behandelopties bij een allergie.