Wat is glutenallergie?

 

Glutenallergie is een misleidende term die vaak wordt verward met coeliakie. Coeliakie is geen allergie, maar een auto-immuunziekte. Bij een allergie (zoals hooikoorts of voedselallergie) ziet je lichaam onschuldige stoffen (zoals pollen of pinda’s) als schadelijk. Je immuunsysteem valt deze stoffen aan. Bij coeliakie valt je immuunsysteem niet de gluten aan, maar de cellen van je eigen darmslijmvlies. Daarom is het een auto-immuunziekte. Coeliakie spreek je uit als seuliakie.

Als je darmslijmvlies beschadigd is, kan je lichaam niet voldoende voedingsstoffen uit de darmen opnemen en kunnen er tekorten ontstaan. Deze tekorten kunnen leiden tot milde of ernstige lichamelijke klachten.

Volgens het Voedingscentrum heeft ongeveer 1% van de mensen coeliakie. In Nederland zijn dat ongeveer 170.000 mensen.1

Wat te doen bij coeliakie?
(gluten ‘allergie’)

Neem klachten die kunnen duiden op een coeliakie altijd serieus. Als je toch gluten blijft eten, raakt je darmslijmvlies steeds meer beschadigd en kunnen je klachten erger worden. Coeliakie kan zich ontwikkelen op elke leeftijd. Om de schade zoveel mogelijk te beperken en vervelende klachten te voorkomen, zul je de rest van je leven een glutenvrij dieet moeten volgen. Coeliakie is helaas niet te genezen.1

Wat mag je niet eten bij coeliakie?

Wanneer je last hebt van coeliakie betekent dit dat je bepaalde voedingsmiddelen niet mag eten. Gluten komen voor in voedingsmiddelen zoals, brood, pasta, couscous, snacks, koekjes, snoep, soepen en sauzen en allerlei andere kant-en-klare producten. Deze producten zul je dus moeten vervangen door glutenvrije alternatieven. Voedingsmiddelen die je wél mag eten zijn bijvoorbeeld rijst, aardappelen, quinoa, mais en boekweit. Kijk altijd op de verpakking bij de allergie-informatie en zoek naar het ‘glutenvrij’ logo. Een glutenvrij dieet volgen kan een behoorlijke uitdaging zijn. Daarom is het goed om naar een diëtist te gaan. Die kan je helpen met het volgen van een gevarieerd glutenvrij dieet, zodat je geen tekorten aan belangrijke voedingsstoffen krijgt.1

Een foto van verschillende eetwaren met gluten

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in allerlei soorten granen. Denk aan spelt, tarwe, haver, rogge, kamut en gerst. Deze eiwitten bestaan uit meerdere stoffen waaronder gliadine en glutenine. Ze zorgen ervoor dat het deeg elastisch wordt. Daarom zijn gluten belangrijk om brood te laten rijzen.2

Wat zijn gluten?

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in allerlei soorten granen. Denk aan spelt, tarwe, haver, rogge, kamut en gerst. Deze eiwitten bestaan uit meerdere stoffen waaronder gliadine en glutenine. De meeste mensen die last hebben van een glutenallergie hebben een intolerantie voor glutenine. Glutenine zorgt ervoor dat voedingsmiddelen, zoals deeg elastisch zijn.

Een foto van verschillende eetwaren met gluten

Verschil met glutensensitiviteit

Bij glutensensitiviteit is er geen beschadiging aan de darmen zichtbaar bij het uitvoeren van een medische test. Toch kun je dezelfde klachten ervaren als bij glutensensitiviteit. De klachten kunnen verminderen door het weglaten van gluten uit je dieet. Voordat je hiermee start is het noodzakelijk om eerst langs de huisarts te gaan. Zodra je begint met het dieet is de glutenintolerantie namelijk niet meer waarneembaar. Dat kan lastig zijn wanneer je geen effect ervaart en opnieuw gaat zoeken naar de aanleiding van je probleem.

Een dokter aan tafel met een patiënt en schrijft wat op papier

Hoe ontstaat coeliakie?

Coeliakie komt voor bij ongeveer 1% van alle Nederlanders. Het is niet bekend waardoor coeliakie precies ontstaat. Wel weten we dat erfelijkheid een rol kan spelen. Als het in je familie voorkomt, heb je dus een grotere kans om coeliakie te krijgen.1

Glutenallergie, wat mag je niet eten?

Wanneer je last hebt van een glutenallergie betekent dit dat je bepaalde voedingsmiddelen beter niet kunt eten. Voedingsmiddelen zoals, brood, pasta, couscous, snacks, kant en klare koekjes, snoep, soepen en sauzen en allerlei andere kant en klare producten zijn de aanleiding tot je klachten. Waarschijnlijk kies je ervoor om gluten uit je voedingspatroon weg te laten.

Om geen tekorten op te lopen zal je bepaalde vitamines en mineralen die in granen voorkomen moeten vervangen. Soms vallen die aanpassingen reuze mee, denk aan het eten van zilvervliesrijst in plaats van witte rijst, quinoa, boekweit, aardappelen of havermout. En zo zijn er nog veel meer voedingsmiddelen die je gewoon kunt eten zonder klachten te ervaren.

Wat zijn de symptomen van coeliakie? Zogenaamd gluten ‘allergie’?

Coeliakie kan leiden tot veel verschillende klachten. We hebben de meest voorkomende symptomen op een rijtje gezet. Deze klachten kunnen van vaag en mild tot vrij heftig zijn.1,3,4

Darmklachten:

  • Buikpijn
  • Diarree
  • Obstipatie
  • Plakkende, stinkende dunne ontlasting
  • Opgeblazen gevoel

Overige lichamelijke klachten:

  • Gewichtsverlies, ondergewicht
  • Vermoeidheid
  • Hoofdpijn
  • Huiduitslag
  • Bloedarmoede
  • Botontkalking

Geestelijke klachten:

  • Verminderde eetlust
  • Stemmingswisselingen

Kinderen met coeliakie kunnen bovendien last hebben van:

  • Huilerigheid
  • Groeistoornissen
  • Vertraagde pubertijd

Mensen met coeliakie hebben ook een verhoogde kans op lactose-intolerantie.

Laten testen of je coeliakie hebt

Ervaar jij bovenstaande klachten? Dan is het verstandig je te laten testen door een arts. Zo kan je laten vaststellen of je daadwerkelijk last hebt van coeliakie.

Dit doet de huisarts door middel van een bloedonderzoek. Je arts kijkt of je bloed antistoffen tegen je eigen darmcellen bevat. Als er antistoffen worden gevonden, stuurt de arts je waarschijnlijk door naar het ziekenhuis voor verder onderzoek met een gastroscopie. Dit is een kijkonderzoek van de darm waarbij een slangetje via de slokdarm en de maag bij de twaalfvingerige darm komt. Dit is het eerste gedeelte van de dunne darm. Daar wordt een klein stukje darmweefsel weggehaald en vervolgens onder de microscoop bekeken of de darmvlokken beschadigd zijn. Met de gastroscopie kan coeliakie definitief vastgesteld worden. Bij kinderen is een bloedonderzoek vaak genoeg en is een gastroscopie dus niet nodig.1,3,4

Je weet nu wat coeliakie is, welke klachten je kunt ervaren en wat je moet doen. Aarzel niet om een afspraak met je huisarts te maken. Alleen door je te laten testen, weet je zeker of je wel of geen coeliakie hebt!

Op allesoverallergie.nl maken wij wetenschappelijk onderbouwde informatie over allergie eenvoudig beschikbaar. De kennis die wij hebben opgedaan, delen wij graag met zoveel mogelijk mensen. Zo kunnen wij mensen met allergie waar mogelijk helpen. Om dit goed te kunnen doen, gebruiken wij actuele en betrouwbare informatiebronnen. Onze informatie wordt door gezondheidsprofessionals beoordeeld, voordat wij deze delen. De redactie van allesoverallergie.nl streeft ernaar om altijd nauwkeurig, duidelijk en objectief te communiceren. In dit redactiebeleid staat hoe wij dat doen.

Literatuurlijst

1. Voedingscentrum. Coeliakie. Beschikbaar op: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/coeliakie.aspx

2. Voedingscentrum. Gluten en het glutenvrij dieet. Beschikbaar op: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/gluten-en-het-glutenvrij-dieet.aspx 

3. Thuisarts. Ik heb coeliakie. Beschikbaar op: https://www.thuisarts.nl/coeliakie/ik-heb-coeliakie 

4. Maag Lever Darm Stichting. Coeliakie. Beschikbaar op: https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/coeliakie/

Verschillende voedingsmiddelen kunnen allergieklachten veroorzaken.

Last van voedselallergie?

Lees verder

Er zijn meerdere testen die je arts kan doen om de diagnose te stellen.

Allergie testen?

Lees verder

Belangrijk is om eerst vast te stellen of er sprake is van voedselallergie alvorens je voedingsmiddelen gaat mijden.

Moet ik een dieet volgen?

Lees verder