Allergietest: ontdek of je allergisch bent en wat je kunt doen

Steeds meer mensen krijgen te maken met een allergie. Volgens een onderzoek van het CBS in 2023 gaf 21% van de Nederlanders aan een allergie te hebben.¹

Toch krijgt slechts een deel daarvan daadwerkelijk medische hulp. Veel mensen hebben klachten zonder te weten waar die vandaan komen. Ze herkennen de signalen niet als een allergische reactie of weten ze niet welke stoffen de klachten veroorzaken, zoals bij allergische rinitis. Een allergietest kan dan helpen. Zo ontdek je of je een allergie hebt en waar je op reageert. Met die kennis kun je de klachten beter aanpakken.

Een allergie is een reactie van je afweersysteem op een stof die eigenlijk onschadelijk is. Je lichaam ziet die stof, het allergeen, als een bedreiging en komt in actie. Dit kan zorgen voor klachten zoals niezen, benauwdheid of jeuk.

Een allergie kan invloed hebben op je slaap, je energie en je dagelijks leven. Volgens de Nationale Allergie Monitor geeft 27% van de allergiepatiënten aan moeite te hebben met het onderhouden van sociale contacten vanwege hun allergie. Daarnaast heeft 24,5% hier enigszins moeite mee.⁸  Meer dan 25% van de mensen zegt dat ze op school een lager studieadvies kregen of daar zelf voor kozen door hun allergie. Ook zegt 21% dat ze door hun allergie kansen in hun werk hebben gemist.⁸ In sommige gevallen kan een allergische reactie zelfs levensbedreigend zijn.⁷

Allergie is de meest voorkomende chronische aandoening in Europa, met zo’n 150 miljoen mensen die ermee leven.⁶ Er bestaan veel verschillende soorten allergieën. Elk type kan andere klachten geven. De ernst van de klachten verschilt per persoon. Soms lijken de symptomen van de ene allergie op die van een andere. Dat maakt het lastig om te weten wat precies de oorzaak is.

Uit een groot Nederlands onderzoek onder bijna 79.000 volwassenen bleek dat 12,1% klachten kreeg na het eten van bepaalde voedingsmiddelen. Bij 4% was er waarschijnlijk sprake van een voedselallergie. Bij 8,1% was niet duidelijk of het echt om een allergie ging.³

Er kunnen dus ook andere oorzaken zijn voor je klachten. Zo kunnen sommige voedingsmiddelen vervelende reacties geven, zoals een opgeblazen gevoel, misselijkheid of diarree. Dat hoeft geen allergie te zijn, maar kan ook wijzen op een overgevoeligheid.

Voedselovergevoeligheid kun je verdelen in twee soorten: voedselallergie en voedselintolerantie. Bij een allergie reageert je afweersysteem op eiwitten in het voedsel. Bij een intolerantie kan je lichaam bepaalde stoffen niet goed verteren, zonder dat er een afweerreactie optreedt.²

Juist als je niet weet waar je klachten vandaan komen en of het om een allergie of intolerantie gaat, kan het goed zijn om een allergietest te doen. Zo ontdek je of je ergens allergisch voor bent en kun je de behandeling beter afstemmen op wat jij nodig hebt.

Allergietesten meten of je lichaam Immunoglobuline E (IgE) aanmaakt. IgE is een antistof die door je afweersysteem wordt aangemaakt om je te beschermen tegen indringers van buitenaf, zoals parasieten.⁴

Bij een allergische reactie op bijvoorbeeld pollen, huisstofmijt of insectensteken, reageert je lichaam op een vergelijkbare manier. Het maakt dan IgE-antistoffen aan die specifiek gericht zijn op de stof waar je lichaam op reageert. Deze antistoffen geven signalen aan bepaalde cellen in je lichaam, die vervolgens stoffen afgeven. Die stoffen zorgen voor de allergische klachten.⁴

Een test geeft een aanwijzing voor mogelijke allergenen waarop je overgevoelig reageert, maar is geen officiële diagnose. Alleen een arts kan vaststellen of je echt een allergie hebt. De testresultaten moeten altijd samen met jouw medische geschiedenis en klachten worden bekeken.

Een allergietest is mogelijk op elke leeftijd, ook bij jonge kinderen en baby’s vanaf zes maanden, vooral bij duidelijke klachten zoals eczeem.⁵ De testmethode – huidprik-, bloed- of provocatietest – wordt afgestemd op de leeftijd en situatie van het kind. Overleg bij twijfel met de huisarts of kinderarts.

Er zijn verschillende manieren om te ontdekken of je een allergie hebt. Je kunt beginnen door online informatie te lezen en te bekijken of een allergietest iets voor jou is. Sommige mensen kiezen eerst voor een allergiethuistest om alvast een eerste indruk te krijgen. Je kunt ook meteen contact opnemen met je huisarts voor advies.

Welke weg je ook kiest, het is altijd belangrijk om de uitslag van een allergietest te bespreken met een arts. Alleen een arts kan een officiële diagnose stellen en je helpen bij het kiezen van de juiste behandeling.

Tijdens de afspraak stelt de arts meestal eerst vragen over je klachten. Bijvoorbeeld: wanneer heb je klachten, hoelang duren ze en hoe ernstig zijn ze? Het kan handig zijn om vooraf een paar dagen je klachten bij te houden met een checklist, zodat je daar samen goed naar kunt kijken.

Omdat allergieën vaak in families voorkomen, kan de arts ook vragen of iemand in je familie hooikoorts, eczeem of een andere allergie heeft gehad.¹⁰

De arts kan ook een kort lichamelijk onderzoek doen, en checkt bijvoorbeeld je ogen, oren, neus of keel. Bij klachten die te maken hebben met de longen, zoals hoesten of piepende ademhaling, kan een longfunctietest nodig zijn.

Bij milde klachten met een duidelijke oorzaak kan de arts direct advies geven of een behandeling voorstellen. Als de oorzaak niet duidelijk is of de klachten ernstig zijn, volgt meestal een doorverwijzing naar een allergiespecialist voor verder onderzoek.

Overleggen met een arts kan ook vanuit huis. Via OneTwoDigital is het mogelijk om online een consult aan te vragen en je klachten te bespreken. Zo krijg je snel en laagdrempelig advies over de juiste vervolgstap.

Een allergietest meet verschillende stoffen (IgE- antistoffen) in je lichaam die iets zeggen over een mogelijke allergie.⁴ Er zijn verschillende manieren om te testen op allergie, bijvoorbeeld met een huidpriktest, bloedtest of thuistest.

Als je lichaam IgE-antistoffen aanmaakt tegen een bepaalde stof, dan noemen we dat ‘gesensibiliseerd’. Het is belangrijk om het verschil te kennen tussen gesensibiliseerd zijn en echt een allergie hebben. Dat verschil leggen we hieronder uit.

Sensibilisatie is de eerste stap in het ontstaan van een allergie. Je krijgt meestal niet meteen een allergische reactie als je voor het eerst in contact komt met een allergeen. Eerst moet je afweersysteem die stof herkennen.⁹

Stel, je wordt gestoken door een bij. Het afweersysteem ‘onthoudt’ dan hoe die stof eruitziet en maakt specifieke IgE-antistoffen aan. Dat proces noemen we sensibilisatie.

Sommige mensen maken IgE-antistoffen aan tegen een bepaalde stof, maar krijgen geen klachten als ze opnieuw met die stof in contact komen. Zij zijn wel gesensibiliseerd, maar niet allergisch. Dat betekent dat hun afweersysteem gevoelig is voor één of meer allergenen, maar zonder dat er allergische klachten ontstaan.⁹

Bij andere mensen ontstaan wél klachten als ze opnieuw in contact komen met een allergeen. Zij zijn zowel gesensibiliseerd als allergisch. Hun afweersysteem is gevoelig voor een of meer allergenen en dat zorgt voor allergische reacties.

Sensibilisatie leidt dus niet altijd tot klachten, maar allergische klachten ontstaan nooit zonder sensibilisatie.⁹

Het afweersysteem is erg ingewikkeld en werkt bij iedereen net anders. Daarom weten we niet precies waarom sommige mensen alleen gesensibiliseerd zijn en anderen echt allergisch worden.

Een huidpriktest, bloedtest of thuistest laat zien of je gevoelig bent voor bepaalde allergenen. Je krijgt zo een beeld van de verschillende stoffen waarvoor je gesensibiliseerd bent.⁴ Maar zoals je hebt gelezen, betekent dat dus niet automatisch dat je ook allergisch bent.

Je kunt dus gesensibiliseerd zijn zonder klachten te hebben.⁹ Om echt waardevolle informatie uit een test te halen, is het belangrijk dat een arts je testresultaten altijd bekijkt in combinatie met je klachten en medische geschiedenis.⁴

Laatst medisch beoordeeld op 9 juli 2025